ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
پاسخ رهبر انقلاب به نامه جمعی از دانشآموزان:
خود را برای ساختن آینده ایران آماده کنید
جمعی از دانشآموزان دبیرستان دخترانه شهید مطهری که از حضور در دیدار با رهبر معظم انقلاب اسلامی در 11 آبان امسال جا مانده بودند و نام آنها در فهرست دانشآموزان مدعو در دیدار با ایشان نبود، نامهای محبتآمیز به رهبر معظم انقلاب نوشته و در آن از حسرت عدم حضور در این دیدار گفته و از حضرت آیتالله خامنهای خواسته بودند که برایشان دعا کنند. در بخشی از این نامه آمده است: «آقای ما! ما تا پای جان در راه ولایت و شمایی که دلیل نفسکشیدنهامان هستید، هستیم.درس میخوانیم و تلاش میکنیم تا این کشور که تمام وجودمان است همچنان قوی و پایدار بماند.»
پیرو ارسال این نامه به دفتر رهبر معظم انقلاب، ایشان به این نامه پاسخ دادهاند و این پاسخ به دانشآموزان این دبیرستان منتقل شده است.
متن پاسخ حضرت آیتالله خامنهای به این نامه محبتآمیز دانشآموزان دبیرستان دخترانه شهید مطهری بدین شرح است: «بسمالله الرحمن الرحیم؛ فرزندان عزیزم، توفیق الهی یارتان باد. روحیه امید و تلاش و پیشرفت را همواره در خود افزایش دهید. آینده کشور از آن شما است؛ خود را برای هرچه بهتر ساختن و آراستن آن آماده کنید. شما را دعا میکنم. موفق باشید انشاءالله.»
پیرو ارسال این نامه به دفتر رهبر معظم انقلاب، ایشان به این نامه پاسخ دادهاند و این پاسخ به دانشآموزان این دبیرستان منتقل شده است.
متن پاسخ حضرت آیتالله خامنهای به این نامه محبتآمیز دانشآموزان دبیرستان دخترانه شهید مطهری بدین شرح است: «بسمالله الرحمن الرحیم؛ فرزندان عزیزم، توفیق الهی یارتان باد. روحیه امید و تلاش و پیشرفت را همواره در خود افزایش دهید. آینده کشور از آن شما است؛ خود را برای هرچه بهتر ساختن و آراستن آن آماده کنید. شما را دعا میکنم. موفق باشید انشاءالله.»
ارکستر ملی ایران روی صحنه رفت
با توجه به تعطیلی چند ماهه اجراهای موسیقی، روز گذشته ارکستر ملی ایران با حضور داوطلبان جمعیت هلال احمر، در تالار وحدت روی صحنه رفت. این کنسرت در راستای مسئولیت اجتماعی بنیاد رودکی و با مشارکت جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران برگزار شد و در این برنامه که در آستانه روز جهانی داوطلب و همبستگی با کار داوطلبانه (14 آذر - 5 دسامبر) بوده است، ارکستر ملی ایران اجرای ویژهای داشت.در ابتدای این رویداد، وحید سلیمی، رئیس سازمان داوطلبان جمعیت هلال احمر ضمن خوشامد گویی به حاضران، از اقدام داوطلبانه ارکستر ملی ایران در بزرگداشت تلاشهای اعضای هلال احمر قدردانی کرد. در ادامه ارکستر ملی ایران به رهبری همایون رحیمیان روی صحنه رفت و سرود ملی کشورمان را اجرا کرد.«هزار دستان»، «ردشاو»، «راپسودی برای نی و ارکستر»، «خاک مهر آیین»، «مارش اشتراوس» و «اچمیازین» دیگر قطعاتی بود که در این کنسرت ویژه اجرا شدند و در پایان با تشویق حاضران قطعه «ای ایران» به اجرا درآمد.
دلیلی بر شکست کمپینهای دروغین «خرید نکنید»
ایرانیها درآبان بیشتر کارت کشیدند
مردم در ماه گذشته بیش از 770 هزار میلیارد تومان خرید کردند که 66هزار میلیارد تومان بیشتر از مهرماه بود
گروه اقتصادی / شبکه پرداخت کارتی یا همان «شاپرک» با تحت پوشش دادن تمام پرداختها از طریق دستگاههای کارتخوان فروشگاهی، موبایلی و اینترنتی سهم غالب را در تراکنشهای مالی کشور دارد به طوری که سهم تراکنشهای این شبکه نسبت به تولید ناخالص داخلی کشور بیشتر است. در سال گذشته تراکنشهای این بخش از نظر تعداد بیش از 38.8 میلیارد فقره و با ارزشی بالغ بر 7127 هزار میلیارد تومان بوده است. بررسی تراکنشهای کارتی از ابتدای سالجاری تا پایان آبان ماه نیز حاکی از روند معمول سالهای گذشته است. هرچند ارزش تراکنشهای کارتی بسته به شرایط ممکن است دربرخی ماهها نوسان داشته باشد، اما به طور معمول از یک روند صعودی تبعیت میکند.
برهمین اساس برخلاف ادعاهای مطرح شده درخصوص کمپینهای اعلام شده برای اعتصاب و نخریدن کالا در ماههای اخیر، جزئیات تراکنشهای صورت گرفته در شاپرک از رشد آن حکایت میکند. گفتنی است در ماههای اخیر، رسانههای خارجی با راهاندازی اخبار دروغ، قصد داشتند با ایجاد کمپینهای تحریمی علیه برندهای ملی، اقتصاد ایران را زمینگیر کنند که این آمارها نشان میدهد کمپینهای دروغین با شکست روبهرو شده است.
طبق گزارش بانک مرکزی ایران، در مهرماه تراکنشهای شاپرک کاهش 15/5 هزار میلیارد تومانی نسبت به شهریور داشت که برخی تحلیلگران این موضوع را به اغتشاشات ربط داده و برخی دیگر معتقد بودند در شهریور بهدلیل شروع سال تحصیلی خریدها افزایش یافته و کاهش آن در مهرماه تا حدودی طبیعی است. اما در آبانماه رقم تراکنشهای شبکه شاپرک به حدود 771 هزار میلیارد تومان رسیده که نسبت به تراکنشهای مهرماه رشد نزدیک به 66 هزار میلیارد تومانی را نشان میدهد. همچنین تراکنشهای شاپرک در آبان، رکورددار سالجاری است.
براساس این گزارش، ارزش تراکنشهای شاپرک در نخستین ماه سالجاری بیش از 543 هزار میلیارد تومان بوده که این رقم در اردیبهشت ماه به 667 هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. در خرداد ماه امسال نیز با رسیدن ارزش تراکنشها به 725 هزار میلیارد تومان روند صعودی این بخش طی شده است اما در تیر ماه شاهد افت قابل توجه ارزش تراکنشها هستیم به طوری که در این ماه ارزش تراکنشها به 685 هزار میلیارد تومان رسیده و در مرداد ماه با رسیدن به 676 هزار میلیارد تومان بازهم کمتر شده است. بدین ترتیب پیش از آغاز اغتشاشات اخیر و اعلام کمپینها شاهد افت و خیز ارزش تراکنشهای کارتی هستیم، اما در شهریورماه دوباره ارزش تراکنشهای کارتی با رسیدن به عدد 720 هزار میلیارد تومان افزایش یافته و در مهر ماه با نوسان اندکی به 705 هزار میلیارد تومان رسیده است. با این حال برخلاف ادعاهای مطرح شده ارزش تراکنشها در آبان ماه به رشد بیش از 65 هزار میلیارد تومانی به 770 هزار میلیارد تومان بالغ میشود. همانگونه که در نمودار نیز نمایان است، در هشت ماهه سال گذشته نیز شاهد نوسانات مشابهی هستیم که دلیلی بر طبیعی بودن نوسانات در هشت ماهه سالجاری است.
برهمین اساس برخلاف ادعاهای مطرح شده درخصوص کمپینهای اعلام شده برای اعتصاب و نخریدن کالا در ماههای اخیر، جزئیات تراکنشهای صورت گرفته در شاپرک از رشد آن حکایت میکند. گفتنی است در ماههای اخیر، رسانههای خارجی با راهاندازی اخبار دروغ، قصد داشتند با ایجاد کمپینهای تحریمی علیه برندهای ملی، اقتصاد ایران را زمینگیر کنند که این آمارها نشان میدهد کمپینهای دروغین با شکست روبهرو شده است.
طبق گزارش بانک مرکزی ایران، در مهرماه تراکنشهای شاپرک کاهش 15/5 هزار میلیارد تومانی نسبت به شهریور داشت که برخی تحلیلگران این موضوع را به اغتشاشات ربط داده و برخی دیگر معتقد بودند در شهریور بهدلیل شروع سال تحصیلی خریدها افزایش یافته و کاهش آن در مهرماه تا حدودی طبیعی است. اما در آبانماه رقم تراکنشهای شبکه شاپرک به حدود 771 هزار میلیارد تومان رسیده که نسبت به تراکنشهای مهرماه رشد نزدیک به 66 هزار میلیارد تومانی را نشان میدهد. همچنین تراکنشهای شاپرک در آبان، رکورددار سالجاری است.
براساس این گزارش، ارزش تراکنشهای شاپرک در نخستین ماه سالجاری بیش از 543 هزار میلیارد تومان بوده که این رقم در اردیبهشت ماه به 667 هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. در خرداد ماه امسال نیز با رسیدن ارزش تراکنشها به 725 هزار میلیارد تومان روند صعودی این بخش طی شده است اما در تیر ماه شاهد افت قابل توجه ارزش تراکنشها هستیم به طوری که در این ماه ارزش تراکنشها به 685 هزار میلیارد تومان رسیده و در مرداد ماه با رسیدن به 676 هزار میلیارد تومان بازهم کمتر شده است. بدین ترتیب پیش از آغاز اغتشاشات اخیر و اعلام کمپینها شاهد افت و خیز ارزش تراکنشهای کارتی هستیم، اما در شهریورماه دوباره ارزش تراکنشهای کارتی با رسیدن به عدد 720 هزار میلیارد تومان افزایش یافته و در مهر ماه با نوسان اندکی به 705 هزار میلیارد تومان رسیده است. با این حال برخلاف ادعاهای مطرح شده ارزش تراکنشها در آبان ماه به رشد بیش از 65 هزار میلیارد تومانی به 770 هزار میلیارد تومان بالغ میشود. همانگونه که در نمودار نیز نمایان است، در هشت ماهه سال گذشته نیز شاهد نوسانات مشابهی هستیم که دلیلی بر طبیعی بودن نوسانات در هشت ماهه سالجاری است.
پازل عملیات روانی در پساآشوب!
یادداشت
حسامالدین برومند
در یازده سال اخیر و دقیقاً از زمانی که امریکاییها خط تحریمهای به اصطلاح فلجکننده و گزنده را در پیش گرفتند و از «استراتژی ترکیبی» علیه ایران اسلامی، رونمایی کردند، شواهد نشان میداد که هدف آنها دست کشیدن ایران از «گزینه مقاومت» است. از همین رو، در دولتهای مختلف امریکا اعم از دموکرات تا جمهوریخواه و اندیشکدههای مختلف از بروکینگز (نزدیک به دموکراتها) تا امریکن اینترپرایز (نزدیک به جمهوریخواهان) همگی بر یک نقطه اشتراک نظر داشتند و آن بهکارگیری همزمان گزینههای تحریم، آشوب، هستهای، حقوق بشر، عملیات روانی و پروپاگاندای رسانهای است.
برای همین، همه آدمهای اصلی امریکاییها در مواجهه با ایران اسلامی، آشکارا به صحنه آمدند و در بزنگاههای حساس رجز خواندند که کار را یکسره خواهند کرد و با ذوق و شوق از مؤثر واقع شدن سناریوی براندازی-بخوانید خواب آشفته براندازی- میگفتند!
کم هم نبودند عناصری که این خط را اعلام و اعلان میکردند تا مثلاً دست برتر شیطان بزرگ را برای افکار عمومی دنیا به رخ بکشانند. دنیس راس، جیمز کلاپر، فرید زکریا، پمپئو، رودی جولیانی، جان بولتون، برایان هوک، رابرت مالی و... بارها و به کرات و در صحنههای پرالتهاب و فتنهآلود، ظاهر میشدند و از جنگ ترکیبی میگفتند. در قضایای اخیر و اغتشاشات و آشوبهایی که با حمایت آشکار امریکا و برخی کشورهای اروپایی مثل انگلیس، آلمان، فرانسه و کانادا در ایران رخ داد مانند دفعات قبل هدف براندازی بود اما این بار وقتی فهمیدند «اسلام» را نمیتوانند از «ایران» جدا کنند، خود ایران عزیز را نشانه گرفتند و سودای تجزیه ایران بزرگ را دنبال کردند ولی این توطئه هم به شکست منجر شد. اکنون سؤالی که به میان میآید این است که دستور کار دشمن در شرایط فعلی چیست. پاسخ خیلی پیچیده نیست و شواهد و قرائن غیرقابل انکار نشان میدهد که در دوره پساآشوب و شکست ابرپروژه تجزیه و ویرانی ایران، پازل عملیات روانی را علیه ما دنبال خواهند کرد.
اینجاست که پنجشنبه گذشته، بایدن و مکرون در بیانیهای مشترک تلاش کردند خط عملیات روانی علیه ایران را همچنان داغ نگه دارند. در بخشی از این بیانیه ادعا شده که «فرانسه و ایالات متحده به همکاری با سایر شرکای بینالمللی برای مقابله با تنشآفرینی برنامه هستهای ایران، همکاری ناکافیاش با آژانس بینالمللی انرژی اتمی، فعالیتهای بیثباتکنندهاش در خاورمیانه و مهمتر از همه انتقال موشک و پهپاد به طرفهای مختلف ازجمله بازیگران غیردولتی ادامه میدهند.»
در واقع این بیانیه، خطوط عملیات روانی علیه ایران را برشمرده است: 1- اتمی جلوه دادن برنامه هستهای ایران 2- عدم همکاری ایران و آژانس 3- فعالیتهای ثباتزدای ایران در منطقه 4- ارسال و انتقال موشک و پهپادهای ایرانی در مناطق خاص و...
البته به این خطوط عملیات روانی، برخی مسائل دیگر را باید اضافه کرد؛ از جمله موضوع حقوق بشر که در قالب حربه جنگ نرم علیه ایران، این ساز را کوک کردهاند.
بنابراین، دشمن برای اینکه پازل عملیات روانی خودش علیه ایران را تکمیل کند در سه سطح و سه سناریو برای پساآشوب برنامه خواهد داشت: 1- عملیات روانی بر ذهن مسئولان و کانونهای تصمیمگیر و تصمیمساز برای اینکه شرایط را یک شرایط خاص و اضطراری جلوه دهد و از ایران باج بگیرد. هشدار چندی پیش رهبر بصیر انقلاب در همین راستا بود که فرمودند؛ «ایرانی باغیرت به امریکا باج نمیدهد.» 2- در صحنه سیاست خارجی ایران، دست به آشوب و اغتشاش بزند و کشورهایی را علیه ما برانگیزاند یا به بهانه برگزاری نشستهای بینالمللی، حواشی پرمسألهای برای ایران و دیپلماتهای کشورمان ایجاد کنند. 3- در فضای افکار عمومی داخل کشورمان، همچنان دوقطبیهایی را تدارک و تعبیه کند تا به اصطلاح خط تنش و اعوجاج فکری را میان مردم داغ نگه دارد و...
و بالاخره باید گفت این پازل عملیات روانی دشمن در دوره پساآشوب و شکست پروژه تجزیه ایران، نشاندهنده این است که معادلات آنها بار دیگر غلط از آب در آمده که اکنون به صورت مستأصل، خط عملیات روانی را دنبال میکنند. ضمن اینکه ایران از پیچ توطئه اخیر دشمن عبور کرده و اکنون نگاه، توجه و تمرکز آن بر دستیابی به جایگاه مناسب در نظم جدید جهانی است که هر روز نشانههای این نظم جدید،عیان و نمایانتر میشود.
حسامالدین برومند
در یازده سال اخیر و دقیقاً از زمانی که امریکاییها خط تحریمهای به اصطلاح فلجکننده و گزنده را در پیش گرفتند و از «استراتژی ترکیبی» علیه ایران اسلامی، رونمایی کردند، شواهد نشان میداد که هدف آنها دست کشیدن ایران از «گزینه مقاومت» است. از همین رو، در دولتهای مختلف امریکا اعم از دموکرات تا جمهوریخواه و اندیشکدههای مختلف از بروکینگز (نزدیک به دموکراتها) تا امریکن اینترپرایز (نزدیک به جمهوریخواهان) همگی بر یک نقطه اشتراک نظر داشتند و آن بهکارگیری همزمان گزینههای تحریم، آشوب، هستهای، حقوق بشر، عملیات روانی و پروپاگاندای رسانهای است.
برای همین، همه آدمهای اصلی امریکاییها در مواجهه با ایران اسلامی، آشکارا به صحنه آمدند و در بزنگاههای حساس رجز خواندند که کار را یکسره خواهند کرد و با ذوق و شوق از مؤثر واقع شدن سناریوی براندازی-بخوانید خواب آشفته براندازی- میگفتند!
کم هم نبودند عناصری که این خط را اعلام و اعلان میکردند تا مثلاً دست برتر شیطان بزرگ را برای افکار عمومی دنیا به رخ بکشانند. دنیس راس، جیمز کلاپر، فرید زکریا، پمپئو، رودی جولیانی، جان بولتون، برایان هوک، رابرت مالی و... بارها و به کرات و در صحنههای پرالتهاب و فتنهآلود، ظاهر میشدند و از جنگ ترکیبی میگفتند. در قضایای اخیر و اغتشاشات و آشوبهایی که با حمایت آشکار امریکا و برخی کشورهای اروپایی مثل انگلیس، آلمان، فرانسه و کانادا در ایران رخ داد مانند دفعات قبل هدف براندازی بود اما این بار وقتی فهمیدند «اسلام» را نمیتوانند از «ایران» جدا کنند، خود ایران عزیز را نشانه گرفتند و سودای تجزیه ایران بزرگ را دنبال کردند ولی این توطئه هم به شکست منجر شد. اکنون سؤالی که به میان میآید این است که دستور کار دشمن در شرایط فعلی چیست. پاسخ خیلی پیچیده نیست و شواهد و قرائن غیرقابل انکار نشان میدهد که در دوره پساآشوب و شکست ابرپروژه تجزیه و ویرانی ایران، پازل عملیات روانی را علیه ما دنبال خواهند کرد.
اینجاست که پنجشنبه گذشته، بایدن و مکرون در بیانیهای مشترک تلاش کردند خط عملیات روانی علیه ایران را همچنان داغ نگه دارند. در بخشی از این بیانیه ادعا شده که «فرانسه و ایالات متحده به همکاری با سایر شرکای بینالمللی برای مقابله با تنشآفرینی برنامه هستهای ایران، همکاری ناکافیاش با آژانس بینالمللی انرژی اتمی، فعالیتهای بیثباتکنندهاش در خاورمیانه و مهمتر از همه انتقال موشک و پهپاد به طرفهای مختلف ازجمله بازیگران غیردولتی ادامه میدهند.»
در واقع این بیانیه، خطوط عملیات روانی علیه ایران را برشمرده است: 1- اتمی جلوه دادن برنامه هستهای ایران 2- عدم همکاری ایران و آژانس 3- فعالیتهای ثباتزدای ایران در منطقه 4- ارسال و انتقال موشک و پهپادهای ایرانی در مناطق خاص و...
البته به این خطوط عملیات روانی، برخی مسائل دیگر را باید اضافه کرد؛ از جمله موضوع حقوق بشر که در قالب حربه جنگ نرم علیه ایران، این ساز را کوک کردهاند.
بنابراین، دشمن برای اینکه پازل عملیات روانی خودش علیه ایران را تکمیل کند در سه سطح و سه سناریو برای پساآشوب برنامه خواهد داشت: 1- عملیات روانی بر ذهن مسئولان و کانونهای تصمیمگیر و تصمیمساز برای اینکه شرایط را یک شرایط خاص و اضطراری جلوه دهد و از ایران باج بگیرد. هشدار چندی پیش رهبر بصیر انقلاب در همین راستا بود که فرمودند؛ «ایرانی باغیرت به امریکا باج نمیدهد.» 2- در صحنه سیاست خارجی ایران، دست به آشوب و اغتشاش بزند و کشورهایی را علیه ما برانگیزاند یا به بهانه برگزاری نشستهای بینالمللی، حواشی پرمسألهای برای ایران و دیپلماتهای کشورمان ایجاد کنند. 3- در فضای افکار عمومی داخل کشورمان، همچنان دوقطبیهایی را تدارک و تعبیه کند تا به اصطلاح خط تنش و اعوجاج فکری را میان مردم داغ نگه دارد و...
و بالاخره باید گفت این پازل عملیات روانی دشمن در دوره پساآشوب و شکست پروژه تجزیه ایران، نشاندهنده این است که معادلات آنها بار دیگر غلط از آب در آمده که اکنون به صورت مستأصل، خط عملیات روانی را دنبال میکنند. ضمن اینکه ایران از پیچ توطئه اخیر دشمن عبور کرده و اکنون نگاه، توجه و تمرکز آن بر دستیابی به جایگاه مناسب در نظم جدید جهانی است که هر روز نشانههای این نظم جدید،عیان و نمایانتر میشود.
همکاریهای منطقهای به مثابه راهبرد مقابله با یکجانبهگرایی امریکا چه دستاوردهایی برای جمهوری اسلامی دارد؟
بازی منطقه ای برای دورزدن امریکا
سید روحالله حاج زرگرباشی
عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی
جمهوری اسلامی ایران ظرفیتهای مطلوبی در حوزههای نیروی انسانی، منابع طبیعی، فضای جغرافیایی و موقعیت جغرافیایی (ژئواستراتژیک و ارتباطی) دارد که میتواند مبنای تولید قدرت و استحکام ساخت درونی نظام باشد. دستیابی به جایگاه قدرتمند و ایفای نقش مؤثرتر در غرب آسیا، همواره یکی از اهداف سیاست خارجی ایران بوده است. ازطرفدیگر، ایالات متحده امریکا با رویکرد یکجانبهگرایی در تلاش است از طریق بهکارگیری دیپلماسی قهرآمیز، ایران را در چهارچوب ساختارها و نهادهای بینالمللی مجبور به پذیرش هنجارهای خود کرده و ساختارهای بنیادین نظام را ضعیف کند و کشور را از دستیابی به جایگاه برتر در منطقه بازدارد. ماهیت استکبارستیز و سلطهستیز نظام سیاسی، جهتگیری سیاست خارجی و موقعیت جغرافیایی حساس و اهمیت استراتژیک و ژئواستراتژیک ایران در منطقه غرب آسیا موجب شده است که نظام بینالملل، اعماز تکقطبی یا چندقطبی، محدودیتها و فشارهای ساختاری شدیدی را برای دستیابی ایران به موقعیت برتر منطقهای تحمیل کند. فرایند همکاریهای منطقهای موجب افزایش قدرت ملی و استحکام ساختار درونی نظام میشود. اینکه مبنای شکلگیری و گسترش همکاریهای منطقهای در محیط راهبردی ایران چیست و همکاریهای منطقهای چه مزیتها و ظرفیتهایی را برای پیشبرد اهداف سیاست خارجی تولید میکنند، در این مطلب توضیح داده میشود.
تمرکز بر منطقهگرایی فرهنگی در محیط راهبردی ایران
جمهوری اسلامی ایران با حوزههای جغرافیایی در جنوب، شمال، غرب و شرق دارای ارزشها و اشتراکاتی است که میتوانند موجب پیوند آنها با یکدیگر شوند. تأکید بر ارزشها، اهداف و منافع مشترک و تمرکز بر آنها در تعامل با کشورهای همسایه میتواند زمینهها و ظرفیتهای همکاریهای منطقهای را تقویت کند. در واقع، ایران از ظرفیتهای ممتاز منطقهای بویژه در حوزه جغرافیا، فرهنگ و منابع طبیعی برخوردار است که فرصتهای ممتازی را برای همکاریهای منطقهای برای این کشور فراهم میکند. تنوع اقلیمی، همجواری با 15 کشور و قرار گرفتن در مسیرهای انتقال انرژی و داشتن منابع طبیعی، مزیتهای گستردهای برای گسترش روابط و همکاریها با کشورهای همسایه در اختیار ایران قرار میدهد. قرارگیری همزمان در پنج زیرسیستم منطقهای خلیج فارس، غرب آسیا، آسیای مرکزی، قفقاز و شبهقاره هند، محیط راهبردی حساس و ممتازی را ایجاد میکند که بهرهگیری از مزایای آن، نیازمند تصمیمگیری منطقی و ایجاد شبکهای از روابط رسمی و غیررسمی است.
علاوه بر این، همگونیهای فرهنگی، زبانی و دینی ایران با برخی از کشورهای همسایه، موجب شکلگیری پیوندهای عمیق تاریخی و فرهنگی شده است، بهگونهای که از رهگذر تعاملات میانفرهنگی با اقوام مختلف ساکن در حاشیه جنوبی خلیج فارس، قفقاز، آسیای مرکزی، پاکستان و کشورهای همسایه غربی یعنی عراق و ترکیه، منطقهای راهبردی بهوجود آمده که نشاندهنده امکانات بالقوه و بالفعل برای گسترش همکاریهای دوجانبه و چندجانبه منطقهای و جهانی است. برخورداری از تاریخ و تمدنی کهن، وجود آثار ارزشمند فرهنگی و دینی در کشور و قابلیت صدور محصولات و ایدههای فرهنگی، به ایران جایگاه ویژهای برای نفوذ فرهنگی و تمدنی در جهان اسلام بخشیده است. هویت، فرهنگ، تاریخ و تمدن مشترک ایران با برخی کشورهای همجوار میتواند مسیر همگرایی و گسترش همکاریهای دوجانبه و چندجانبه را برای مواجهه با یکجانبهگرایی آمریکا هموار کند.
گفتنی است بهرهگیری از ظرفیتها و مزایای ژئوپلیتیک، ژئوکالچر، ژئواکونومیک و ژئواستراتژیک برای گسترش همکاریهای منطقهای میان کشورهای همجوار، نیازمند اتخاذ سیاست منطقهگرایی فرهنگی است. تمرکز بر منطقهگرایی فرهنگی، به معنای تأکید هوشمندانه بر تاریخ مشترک، ادبیات مشترک، زبان مشترک، فرهنگ مشترک، دین مشترک و حتی تجربیات مشترک با توجه به نوع ویژگیهای کشورهای همسایه است. این رویکرد میتواند زمینه گسترش تعامل و همکاری با کشورهای منطقه را فراهم کند. پیامد چنین سیاستی، فرصت کنشگری فعال ایران را در حوزههای سیاسی، اقتصادی و امنیتی فراهم میکند و در عین حال، نقش قدرتهای بزرگ و فرامنطقهای را در معادلات منطقهای کاهش میدهد. بنابراین، در چنین محیط راهبردیای، تقویت و گسترش همکاریهای منطقهای برای ایران، نه یک انتخاب، بلکه ضرورتی اجتنابناپذیر است.
فرصتها و مزایای همکاریهای منطقهای برای مقابله با یکجانبهگرایی امریکا
با توجه به ظرفیتها و پیوندهای مشترک فرهنگی، اقتصادی و سیاسی که در بالا به آنها اشاره شد، پیگیری همکاریهای منطقهای میتواند نتایج و آثار مثبتی برای ایران داشته باشد؛ ازجمله: تقویت توانمندیهای ایران برای مواجهه با یکجانبهگرایی امریکا. درواقع، با توجه به ویژگیهای محیط راهبردی ایران و سیاست خصمانه ایالات متحده در قبال کشورهای مستقل، گسترش همکاریهای منطقهای، مهمترین راهبرد تضمینکننده استقلال و منافع ملی محسوب میشود. مهمترین فرصتها و مزایای همکاریهای منطقهای برای مقابله با یکجانبهگرایی امریکا عبارتاند از:
1. ارتقای منزلت منطقهای: کشورهایی در مناطق جغرافیایی بر فرایندها، تصمیمات و اقدامات جمعی و نیز دیگر کشورها و اقدامات و کنش آنها اثر میگذارند که از وزن ژئوپلیتیکی و بهتبع آن، منزلتی برتر در میان سایر اعضای منطقه برخوردار باشند. این کشورها همچنین در سازههای منطقهای خود، فرایندها، تصمیمات و اقدامات جمعی را تحت تأثیر قرار میدهند و از دیگر کشورها نیز متأثر میشوند.
امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران به دلیل ژئوپلیتیک این کشور، ازجمله واقع شدن در میان بحرانهای منطقهای افغانستان، عراق، سوریه و نیز همسایگی با کانونهای بحران خلیج فارس، آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی، با موضوعات و مسائل امنیت منطقهای و بینالمللی درهم تنیده شده است. موقعیت جغرافیایی، وسعت، ظرفیت اقتصادی و توان نظامی ایران این امکان را فراهم میکند تا در تعدادی از تشکلها و سازمانهای منطقهای حوزه خلیج فارس، آسیای مرکزی و دریای خزر نقشهای محوری یا رهبری ایفا کند. حضور فعال ایران در مناطق جغرافیایی و گسترش همکاریهای منطقهای، این امکان را برای ایران فراهم میکند که با استفاده از پتانسیلها و ظرفیتهای کشورها، منزلت منطقهای خود را ارتقا دهد و حمایت کشورهای منطقهای را در عرصه بینالمللی بهمنظور ایجاد توازن در برابر سیاستهای یکجانبهگرایانه امریکا بهدست آورد. علاوه بر این، گسترش همکاریهای منطقهای موجب ارتقای نفوذ منطقهای ایران در محیط امنیتی خود میشود، تهدیدهای امنیتی را کاهش میدهد و میتواند منابع لازم را برای توسعه ایران فراهم کند.
2. مزایای امنیتی: یکی از مهمترین ویژگیهای متمایزکننده محیط امنیتی جمهوری اسلامی ایران، بحرانخیزی و مداخله قدرتهای فرامنطقهای در معادلات منطقه با توجیه مدیریت و حلوفصل منازعات و بحرانها است. در این محیط امنیتی بحرانخیز و نفوذپذیر، ایران باید بهطور همزمان، راهبرد موازنهسازی درونی و بیرونی را دنبال کند. راهبرد موازنهسازی درونی بر تقویت قابلیتهای نظامی - اقتصادی با اتکا به ظرفیتها و توانمندیهای درونی دلالت دارد؛ اما راهبرد موازنهسازی بیرونی، گسترش روابط با دولتها و پیگیری اتحاد و ائتلاف با سایر کنشگران را هدف قرار میدهد. در همین راستا، تقویت و گسترش همکاریهای منطقهای با کشورهای همجوار میتواند فرایندهای همکاریجویانه، چندجانبه و مشارکتآمیز را برای امنیتسازی شکل دهد. بهعبارت دیگر، در چنین بستری، زمینههای لازم برای طرح تمامی موضوعات بحرانساز منطقهای فراهم میشود و دولتها میتوانند با تبادل اطلاعات مورد نیاز، بدبینی و ادراکات تهدیدآمیز نسبت به یکدیگر را کاهش دهند. در محیطی که دولتها به نیات یکدیگر بدبین نباشند و امکان همکاری و تعامل در موضوعات سیاسی و امنیتی وجود داشته باشد، قدرتهای فرامنطقهای امکان نفوذ و پیگیری سیاست یکجانبهگرایی را نخواهند داشت؛ بهویژه در شرایط فعلی که الگوی توزیع قدرت در نظام بینالملل مبتنی بر ساختار چندقطبی است، شکلگیری الگوهای امنیت مشارکتی در میان دولتهای منطقه، برتری استراتژیک دولتها را برای تغییر موازنه و معادله قدرت منطقهای افزایش میدهد.
3. شکلگیری امنیت مشارکتی: شکلگیری الگوهای امنیت مشارکتی نیازمند اعتمادسازی منطقهای است. فرایندهای اعتمادساز بر پذیرش جایگاه و موقعیت منطقهای دولتهای منطقه، پرهیز از اقدامات یکجانبه و تمایل محدود برای بهکارگیری ابزارهای نظامی در پیگیری اهداف سیاست خارجی تأکید دارد. به عبارت دیگر، به واسطه فرایندهای اعتمادساز، زمینههای جدال سیاسی کنشگران منطقهای از بین میرود، مطلوبیتهای همکاری و همگرایی منطقهای تقویت میشود و از همه مهمتر اینکه، از اعتبار و تأثیر رویکرد مداخلهجویی و سیاست یکجانبهگرایی قدرتهای فرامنطقهای در معادلات منطقهای کاسته میشود. درواقع، بهرهگیری از الگوی تحرک دیپلماتیک میتواند زمینه نزدیکسازی قالبهای هنجاری و رویکردهای ادراکی مختلف در ارتباط با موضوعات امنیتی را فراهم کند؛ به همین علت است که دیپلماسی در محیط بحران، عامل تغییر ادراکات برای نیل به اهداف و سیاستهای مشترک تلقی میشود. تحت تأثیر دیپلماسی، شرایط سیاسی و ادراکی برای سازماندهی نهادهای منطقهای فراهم میشود؛ نهادهایی که نهتنها برای حلوفصل اختلافها ایجاد میشوند، بلکه قادر خواهند بود سطح جدیدی از همکاریهای درونمنطقهای را به موازات فعالیتهای بینالمللی سازماندهی کنند. تداوم فعالیت چنین نهادهایی میتواند زمینهساز تنظیم قاعده رفتاری غیرتبعیضآمیز باشد و از سوی دیگر، زمینههای مشارکت طیف گستردهتری از بازیگران را برای نیل به منافع، امنیت، ثبات و موازنه در حوزه منطقهای فراهم کند.
4. امکان موازنهسازی نرم در مقابل یکجانبهگرایی امریکا: موازنه نرم مجموعه کنشهایی است که از ابزارهای غیرنظامی برای به تأخیر انداختن، ناکام کردن و همچنین تضعیف سیاستهای تهاجمی و یکجانبه رقیب یا دشمن بهره میبرد. درواقع، موازنه نرم، مجموعهای از اقدامات دولتهای ضعیفتر است که به شکل مستقیم برتری نظامی قدرت برتر را بهچالش نمیطلبند، بلکه بهگونهای غیرمستقیم با خنثیسازی مقاصد، به تأخیر انداختن اقدامات، افزایش هزینهها و تحلیل بردن توان، هدف مهار قدرت برتر را دنبال میکنند.
در همین چهارچوب، عضویت ایران در سازمان شانگهای را میتوان اقدامی موازنهبخش در واکنش به یکجانبهگرایی ایالات متحده دانست. بهبود و تقویت روابط با روسیه و چین بهعنوان دو عضو دائم شورای امنیت که از حق وتو برخوردارند، میتواند هزینههای سیاسی و اقتصادی اقدامات یکجانبه امریکا در مقابل ایران را افزایش دهد. با گسترش همکاریهای اقتصادی انحصاری با روسیه و چین، فشارهای ناشی از تحریمهای یکجانبه امریکا ضعیف و ظرفیتهای نوینی برای دسترسی ایران به بازارهای مصرف روسیه، چین و کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز فراهم میشود. درواقع، سازمان همکاری شانگهای، انعکاسی از افزایش همکاریهای امنیتی روسیه و چین و تبلور عینی مقابله با یکجانبهگرایی امریکا است.
5. به چالش کشیدن ساختار سنتی قدرت در منطقه: ایران از طریق گسترش همکاریهای امنیتی با سایر قدرتهای منطقه و فرامنطقه میتواند باور و اعتماد به برتری امریکا در منطقه را به چالش بکشد و مفهوم مقاومت و تجدیدنظرطلبی را به عنوان یک هنجار عمومی و مورد قبول همه دولتهای منطقه، وارد سیاست منطقه غرب آسیا کند. شاید بتوان گفت همکاری ایران و روسیه در بحران سوریه، نمودی از تضعیف نقش مسلط امریکا در معادلات منطقهای است.
ایران و روسیه پس از ورود نظامی به سوریه توانستهاند موازنه و ساختار سنتی قدرت در منطقه را که با محوریت امریکا برساخته شده بود به چالش بکشند و روندی خارج از کنترل امریکا را تثبیت کنند. مسکو با تلاش برای ائتلافسازی جدید در منطقه ازطریق ایجاد محوری گسترده با مشارکت کشورهایی هممنافع (از جمله ایران) درصدد اثرگـذاری بلندمـدت بر سـاخت قـدرت در خاورمیانه اسـت. ایران نیز کـه بهدنبال تقویـت موقعیـت خـود و تبدیل شـدن بـه قـدرت اول منطقه اسـت و منابـع و توان خـود را بـرای تحقـق ایـن هـدف و مقابلـه بـا فشـار حداکثـری امریکا ناکافـی میدانـد، ائتـلاف بـا روسیه را گزینـهای مؤثر بـرای تقویـت قـدرت خود دانسـته اسـت. همچنانکـه روندها نشـان میدهنـد همکاری ائتلافی دو کشـور در سـوریه در تغییـر موازنـه قـوا در این کشـور و منطقه بـه ضرر امریکا تأثیر دارد و نشاندهنده رویکـرد تجدیدنظرطلبانـه آنهاست. دو کشـور دریافتهانـد کـه در بـازی ژئوپلیتیکی جـاری، مقاومت فعـال، تنهـا راهکار ایجـاد موازنـه متعادلتـر اسـت. بر این اسـاس، تأکید ایـران بر تقویـت محـور مقاومـت در خاورمیانـه، نـه امـری ضرورتـاً ایدئولوژیک، بلکه تلاشـی ژئوپلیتیک بـرای ایجـاد موازنـه مثبـت و ثبات در منطقه اسـت.
نتیجهگیری
همکاریهای منطقهای بهعنوان یک واکنش همافزا میتوانند توان دولتها را برای مقابله با یکجانبهگرایی امریکا افزایش دهند؛ درواقع، کشورهای مناطق مختلف میتوانند به منظور حفظ منافع خود و افزایش توان مقاومتی خود در مقابل سیاستهای یکجانبه امریکا، همکاریها میان دولتها را در حوزههای سیاسی، اقتصادی، فناورانه و فرهنگی گسترش دهند. دولتها میتوانند در قالب همکاریهای منطقهای از حقوق خویش حفاظت، و امنیت سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی خود را تضمین کنند و با حمایت از هویت فرهنگی خود، گفتمان یکسانسازی و یکپارچهسازی فرهنگی امریکا را بهچالش بکشند. ارتقای سطوح تعاملات، مناسبات و همکاریهای اقتصادی و سیاسی موجب میشود که سرنوشت دولتها به یکدیگر گره بخورد. در چنین شرایطی، سرنوشت و منفعت مشترک موجب اقدام مشترک در مقابل سیاستهای یکجانبهگرایانه امریکا که در تعارض با اهداف و منافع دولتها است، میشود.
عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی
جمهوری اسلامی ایران ظرفیتهای مطلوبی در حوزههای نیروی انسانی، منابع طبیعی، فضای جغرافیایی و موقعیت جغرافیایی (ژئواستراتژیک و ارتباطی) دارد که میتواند مبنای تولید قدرت و استحکام ساخت درونی نظام باشد. دستیابی به جایگاه قدرتمند و ایفای نقش مؤثرتر در غرب آسیا، همواره یکی از اهداف سیاست خارجی ایران بوده است. ازطرفدیگر، ایالات متحده امریکا با رویکرد یکجانبهگرایی در تلاش است از طریق بهکارگیری دیپلماسی قهرآمیز، ایران را در چهارچوب ساختارها و نهادهای بینالمللی مجبور به پذیرش هنجارهای خود کرده و ساختارهای بنیادین نظام را ضعیف کند و کشور را از دستیابی به جایگاه برتر در منطقه بازدارد. ماهیت استکبارستیز و سلطهستیز نظام سیاسی، جهتگیری سیاست خارجی و موقعیت جغرافیایی حساس و اهمیت استراتژیک و ژئواستراتژیک ایران در منطقه غرب آسیا موجب شده است که نظام بینالملل، اعماز تکقطبی یا چندقطبی، محدودیتها و فشارهای ساختاری شدیدی را برای دستیابی ایران به موقعیت برتر منطقهای تحمیل کند. فرایند همکاریهای منطقهای موجب افزایش قدرت ملی و استحکام ساختار درونی نظام میشود. اینکه مبنای شکلگیری و گسترش همکاریهای منطقهای در محیط راهبردی ایران چیست و همکاریهای منطقهای چه مزیتها و ظرفیتهایی را برای پیشبرد اهداف سیاست خارجی تولید میکنند، در این مطلب توضیح داده میشود.
تمرکز بر منطقهگرایی فرهنگی در محیط راهبردی ایران
جمهوری اسلامی ایران با حوزههای جغرافیایی در جنوب، شمال، غرب و شرق دارای ارزشها و اشتراکاتی است که میتوانند موجب پیوند آنها با یکدیگر شوند. تأکید بر ارزشها، اهداف و منافع مشترک و تمرکز بر آنها در تعامل با کشورهای همسایه میتواند زمینهها و ظرفیتهای همکاریهای منطقهای را تقویت کند. در واقع، ایران از ظرفیتهای ممتاز منطقهای بویژه در حوزه جغرافیا، فرهنگ و منابع طبیعی برخوردار است که فرصتهای ممتازی را برای همکاریهای منطقهای برای این کشور فراهم میکند. تنوع اقلیمی، همجواری با 15 کشور و قرار گرفتن در مسیرهای انتقال انرژی و داشتن منابع طبیعی، مزیتهای گستردهای برای گسترش روابط و همکاریها با کشورهای همسایه در اختیار ایران قرار میدهد. قرارگیری همزمان در پنج زیرسیستم منطقهای خلیج فارس، غرب آسیا، آسیای مرکزی، قفقاز و شبهقاره هند، محیط راهبردی حساس و ممتازی را ایجاد میکند که بهرهگیری از مزایای آن، نیازمند تصمیمگیری منطقی و ایجاد شبکهای از روابط رسمی و غیررسمی است.
علاوه بر این، همگونیهای فرهنگی، زبانی و دینی ایران با برخی از کشورهای همسایه، موجب شکلگیری پیوندهای عمیق تاریخی و فرهنگی شده است، بهگونهای که از رهگذر تعاملات میانفرهنگی با اقوام مختلف ساکن در حاشیه جنوبی خلیج فارس، قفقاز، آسیای مرکزی، پاکستان و کشورهای همسایه غربی یعنی عراق و ترکیه، منطقهای راهبردی بهوجود آمده که نشاندهنده امکانات بالقوه و بالفعل برای گسترش همکاریهای دوجانبه و چندجانبه منطقهای و جهانی است. برخورداری از تاریخ و تمدنی کهن، وجود آثار ارزشمند فرهنگی و دینی در کشور و قابلیت صدور محصولات و ایدههای فرهنگی، به ایران جایگاه ویژهای برای نفوذ فرهنگی و تمدنی در جهان اسلام بخشیده است. هویت، فرهنگ، تاریخ و تمدن مشترک ایران با برخی کشورهای همجوار میتواند مسیر همگرایی و گسترش همکاریهای دوجانبه و چندجانبه را برای مواجهه با یکجانبهگرایی آمریکا هموار کند.
گفتنی است بهرهگیری از ظرفیتها و مزایای ژئوپلیتیک، ژئوکالچر، ژئواکونومیک و ژئواستراتژیک برای گسترش همکاریهای منطقهای میان کشورهای همجوار، نیازمند اتخاذ سیاست منطقهگرایی فرهنگی است. تمرکز بر منطقهگرایی فرهنگی، به معنای تأکید هوشمندانه بر تاریخ مشترک، ادبیات مشترک، زبان مشترک، فرهنگ مشترک، دین مشترک و حتی تجربیات مشترک با توجه به نوع ویژگیهای کشورهای همسایه است. این رویکرد میتواند زمینه گسترش تعامل و همکاری با کشورهای منطقه را فراهم کند. پیامد چنین سیاستی، فرصت کنشگری فعال ایران را در حوزههای سیاسی، اقتصادی و امنیتی فراهم میکند و در عین حال، نقش قدرتهای بزرگ و فرامنطقهای را در معادلات منطقهای کاهش میدهد. بنابراین، در چنین محیط راهبردیای، تقویت و گسترش همکاریهای منطقهای برای ایران، نه یک انتخاب، بلکه ضرورتی اجتنابناپذیر است.
فرصتها و مزایای همکاریهای منطقهای برای مقابله با یکجانبهگرایی امریکا
با توجه به ظرفیتها و پیوندهای مشترک فرهنگی، اقتصادی و سیاسی که در بالا به آنها اشاره شد، پیگیری همکاریهای منطقهای میتواند نتایج و آثار مثبتی برای ایران داشته باشد؛ ازجمله: تقویت توانمندیهای ایران برای مواجهه با یکجانبهگرایی امریکا. درواقع، با توجه به ویژگیهای محیط راهبردی ایران و سیاست خصمانه ایالات متحده در قبال کشورهای مستقل، گسترش همکاریهای منطقهای، مهمترین راهبرد تضمینکننده استقلال و منافع ملی محسوب میشود. مهمترین فرصتها و مزایای همکاریهای منطقهای برای مقابله با یکجانبهگرایی امریکا عبارتاند از:
1. ارتقای منزلت منطقهای: کشورهایی در مناطق جغرافیایی بر فرایندها، تصمیمات و اقدامات جمعی و نیز دیگر کشورها و اقدامات و کنش آنها اثر میگذارند که از وزن ژئوپلیتیکی و بهتبع آن، منزلتی برتر در میان سایر اعضای منطقه برخوردار باشند. این کشورها همچنین در سازههای منطقهای خود، فرایندها، تصمیمات و اقدامات جمعی را تحت تأثیر قرار میدهند و از دیگر کشورها نیز متأثر میشوند.
امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران به دلیل ژئوپلیتیک این کشور، ازجمله واقع شدن در میان بحرانهای منطقهای افغانستان، عراق، سوریه و نیز همسایگی با کانونهای بحران خلیج فارس، آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی، با موضوعات و مسائل امنیت منطقهای و بینالمللی درهم تنیده شده است. موقعیت جغرافیایی، وسعت، ظرفیت اقتصادی و توان نظامی ایران این امکان را فراهم میکند تا در تعدادی از تشکلها و سازمانهای منطقهای حوزه خلیج فارس، آسیای مرکزی و دریای خزر نقشهای محوری یا رهبری ایفا کند. حضور فعال ایران در مناطق جغرافیایی و گسترش همکاریهای منطقهای، این امکان را برای ایران فراهم میکند که با استفاده از پتانسیلها و ظرفیتهای کشورها، منزلت منطقهای خود را ارتقا دهد و حمایت کشورهای منطقهای را در عرصه بینالمللی بهمنظور ایجاد توازن در برابر سیاستهای یکجانبهگرایانه امریکا بهدست آورد. علاوه بر این، گسترش همکاریهای منطقهای موجب ارتقای نفوذ منطقهای ایران در محیط امنیتی خود میشود، تهدیدهای امنیتی را کاهش میدهد و میتواند منابع لازم را برای توسعه ایران فراهم کند.
2. مزایای امنیتی: یکی از مهمترین ویژگیهای متمایزکننده محیط امنیتی جمهوری اسلامی ایران، بحرانخیزی و مداخله قدرتهای فرامنطقهای در معادلات منطقه با توجیه مدیریت و حلوفصل منازعات و بحرانها است. در این محیط امنیتی بحرانخیز و نفوذپذیر، ایران باید بهطور همزمان، راهبرد موازنهسازی درونی و بیرونی را دنبال کند. راهبرد موازنهسازی درونی بر تقویت قابلیتهای نظامی - اقتصادی با اتکا به ظرفیتها و توانمندیهای درونی دلالت دارد؛ اما راهبرد موازنهسازی بیرونی، گسترش روابط با دولتها و پیگیری اتحاد و ائتلاف با سایر کنشگران را هدف قرار میدهد. در همین راستا، تقویت و گسترش همکاریهای منطقهای با کشورهای همجوار میتواند فرایندهای همکاریجویانه، چندجانبه و مشارکتآمیز را برای امنیتسازی شکل دهد. بهعبارت دیگر، در چنین بستری، زمینههای لازم برای طرح تمامی موضوعات بحرانساز منطقهای فراهم میشود و دولتها میتوانند با تبادل اطلاعات مورد نیاز، بدبینی و ادراکات تهدیدآمیز نسبت به یکدیگر را کاهش دهند. در محیطی که دولتها به نیات یکدیگر بدبین نباشند و امکان همکاری و تعامل در موضوعات سیاسی و امنیتی وجود داشته باشد، قدرتهای فرامنطقهای امکان نفوذ و پیگیری سیاست یکجانبهگرایی را نخواهند داشت؛ بهویژه در شرایط فعلی که الگوی توزیع قدرت در نظام بینالملل مبتنی بر ساختار چندقطبی است، شکلگیری الگوهای امنیت مشارکتی در میان دولتهای منطقه، برتری استراتژیک دولتها را برای تغییر موازنه و معادله قدرت منطقهای افزایش میدهد.
3. شکلگیری امنیت مشارکتی: شکلگیری الگوهای امنیت مشارکتی نیازمند اعتمادسازی منطقهای است. فرایندهای اعتمادساز بر پذیرش جایگاه و موقعیت منطقهای دولتهای منطقه، پرهیز از اقدامات یکجانبه و تمایل محدود برای بهکارگیری ابزارهای نظامی در پیگیری اهداف سیاست خارجی تأکید دارد. به عبارت دیگر، به واسطه فرایندهای اعتمادساز، زمینههای جدال سیاسی کنشگران منطقهای از بین میرود، مطلوبیتهای همکاری و همگرایی منطقهای تقویت میشود و از همه مهمتر اینکه، از اعتبار و تأثیر رویکرد مداخلهجویی و سیاست یکجانبهگرایی قدرتهای فرامنطقهای در معادلات منطقهای کاسته میشود. درواقع، بهرهگیری از الگوی تحرک دیپلماتیک میتواند زمینه نزدیکسازی قالبهای هنجاری و رویکردهای ادراکی مختلف در ارتباط با موضوعات امنیتی را فراهم کند؛ به همین علت است که دیپلماسی در محیط بحران، عامل تغییر ادراکات برای نیل به اهداف و سیاستهای مشترک تلقی میشود. تحت تأثیر دیپلماسی، شرایط سیاسی و ادراکی برای سازماندهی نهادهای منطقهای فراهم میشود؛ نهادهایی که نهتنها برای حلوفصل اختلافها ایجاد میشوند، بلکه قادر خواهند بود سطح جدیدی از همکاریهای درونمنطقهای را به موازات فعالیتهای بینالمللی سازماندهی کنند. تداوم فعالیت چنین نهادهایی میتواند زمینهساز تنظیم قاعده رفتاری غیرتبعیضآمیز باشد و از سوی دیگر، زمینههای مشارکت طیف گستردهتری از بازیگران را برای نیل به منافع، امنیت، ثبات و موازنه در حوزه منطقهای فراهم کند.
4. امکان موازنهسازی نرم در مقابل یکجانبهگرایی امریکا: موازنه نرم مجموعه کنشهایی است که از ابزارهای غیرنظامی برای به تأخیر انداختن، ناکام کردن و همچنین تضعیف سیاستهای تهاجمی و یکجانبه رقیب یا دشمن بهره میبرد. درواقع، موازنه نرم، مجموعهای از اقدامات دولتهای ضعیفتر است که به شکل مستقیم برتری نظامی قدرت برتر را بهچالش نمیطلبند، بلکه بهگونهای غیرمستقیم با خنثیسازی مقاصد، به تأخیر انداختن اقدامات، افزایش هزینهها و تحلیل بردن توان، هدف مهار قدرت برتر را دنبال میکنند.
در همین چهارچوب، عضویت ایران در سازمان شانگهای را میتوان اقدامی موازنهبخش در واکنش به یکجانبهگرایی ایالات متحده دانست. بهبود و تقویت روابط با روسیه و چین بهعنوان دو عضو دائم شورای امنیت که از حق وتو برخوردارند، میتواند هزینههای سیاسی و اقتصادی اقدامات یکجانبه امریکا در مقابل ایران را افزایش دهد. با گسترش همکاریهای اقتصادی انحصاری با روسیه و چین، فشارهای ناشی از تحریمهای یکجانبه امریکا ضعیف و ظرفیتهای نوینی برای دسترسی ایران به بازارهای مصرف روسیه، چین و کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز فراهم میشود. درواقع، سازمان همکاری شانگهای، انعکاسی از افزایش همکاریهای امنیتی روسیه و چین و تبلور عینی مقابله با یکجانبهگرایی امریکا است.
5. به چالش کشیدن ساختار سنتی قدرت در منطقه: ایران از طریق گسترش همکاریهای امنیتی با سایر قدرتهای منطقه و فرامنطقه میتواند باور و اعتماد به برتری امریکا در منطقه را به چالش بکشد و مفهوم مقاومت و تجدیدنظرطلبی را به عنوان یک هنجار عمومی و مورد قبول همه دولتهای منطقه، وارد سیاست منطقه غرب آسیا کند. شاید بتوان گفت همکاری ایران و روسیه در بحران سوریه، نمودی از تضعیف نقش مسلط امریکا در معادلات منطقهای است.
ایران و روسیه پس از ورود نظامی به سوریه توانستهاند موازنه و ساختار سنتی قدرت در منطقه را که با محوریت امریکا برساخته شده بود به چالش بکشند و روندی خارج از کنترل امریکا را تثبیت کنند. مسکو با تلاش برای ائتلافسازی جدید در منطقه ازطریق ایجاد محوری گسترده با مشارکت کشورهایی هممنافع (از جمله ایران) درصدد اثرگـذاری بلندمـدت بر سـاخت قـدرت در خاورمیانه اسـت. ایران نیز کـه بهدنبال تقویـت موقعیـت خـود و تبدیل شـدن بـه قـدرت اول منطقه اسـت و منابـع و توان خـود را بـرای تحقـق ایـن هـدف و مقابلـه بـا فشـار حداکثـری امریکا ناکافـی میدانـد، ائتـلاف بـا روسیه را گزینـهای مؤثر بـرای تقویـت قـدرت خود دانسـته اسـت. همچنانکـه روندها نشـان میدهنـد همکاری ائتلافی دو کشـور در سـوریه در تغییـر موازنـه قـوا در این کشـور و منطقه بـه ضرر امریکا تأثیر دارد و نشاندهنده رویکـرد تجدیدنظرطلبانـه آنهاست. دو کشـور دریافتهانـد کـه در بـازی ژئوپلیتیکی جـاری، مقاومت فعـال، تنهـا راهکار ایجـاد موازنـه متعادلتـر اسـت. بر این اسـاس، تأکید ایـران بر تقویـت محـور مقاومـت در خاورمیانـه، نـه امـری ضرورتـاً ایدئولوژیک، بلکه تلاشـی ژئوپلیتیک بـرای ایجـاد موازنـه مثبـت و ثبات در منطقه اسـت.
نتیجهگیری
همکاریهای منطقهای بهعنوان یک واکنش همافزا میتوانند توان دولتها را برای مقابله با یکجانبهگرایی امریکا افزایش دهند؛ درواقع، کشورهای مناطق مختلف میتوانند به منظور حفظ منافع خود و افزایش توان مقاومتی خود در مقابل سیاستهای یکجانبه امریکا، همکاریها میان دولتها را در حوزههای سیاسی، اقتصادی، فناورانه و فرهنگی گسترش دهند. دولتها میتوانند در قالب همکاریهای منطقهای از حقوق خویش حفاظت، و امنیت سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی خود را تضمین کنند و با حمایت از هویت فرهنگی خود، گفتمان یکسانسازی و یکپارچهسازی فرهنگی امریکا را بهچالش بکشند. ارتقای سطوح تعاملات، مناسبات و همکاریهای اقتصادی و سیاسی موجب میشود که سرنوشت دولتها به یکدیگر گره بخورد. در چنین شرایطی، سرنوشت و منفعت مشترک موجب اقدام مشترک در مقابل سیاستهای یکجانبهگرایانه امریکا که در تعارض با اهداف و منافع دولتها است، میشود.
«ایران» از تحولات یک ماهه بازار مسکن در آبانماه گزارش میدهد
ثبت سیگنالهای کاهشی تورم اجارهبها
تورم اجارهبها در آبانماه نسبت به ماه قبل در تهران 3 درصد و در کل کشور 2 درصد کاهش را نشان میدهد
گروه اقتصادی/ اطلاعات بانک مرکزی از بازار مسکن شهر تهران در آبانماه حاکی از کاهش تورم اجارهبها در این ماه نسبت به ماه قبل است. تورم اجارهبها در مهرماه در شهر تهران و کل کشور 7 درصد بود اما پس از یک ماه در آبان، تورم اجارهبها در شهر تهران به 4.1 و در کل کشور 5 درصد رسیده است و شاهد افت تورم در این بخش از بازار مسکن هستیم. براساس آمار بانک مرکزی شاخص کرایه مسکن در شهر تهران و در کل مناطق شهری در آبان نسبت به ماه مشابه سال قبل به ترتیب معادل 39.8 و 45 درصد رشد نشان میدهد این در حالی است که تورم اجارهبها در مهر امسال نسبت به مهر 1400 در تهران و در کشور به ترتیب معادل 40.9 و 46.8 درصد رشد داشت به این ترتیب تورم نقطهای اجارهبها هم در آبانماه کمتر شده است. ثبت افت تورم اجاره بهای مسکن در ماه گذشته در حالی است که افزایش قیمت اجاره در مهرماه به میزان 7 درصد رکوردی در این بخش بود. با توجه به این نیمه دوم سال به طور معمول نسبت به نیمه اول سال، جابهجایی کمتر است و به اصطلاح از فصل اجاره مسکن گذشته است و قیمتها نسبت به تابستان کمتر است اما این عرف بازار در پاییز امسال شکسته شد و شاهد رشد بالای اجارهبها در اولین ماه پاییز بودیم. مهمترین عامل افزایش قیمتها در بازار اجاره افزایش عمومی قیمتها و تحت تأثیر تورم عمومی است اما عامل تعیینکننده دیگری نیز این اتفاق را در بازار اجاره رقم زده است و این عامل کاهش قدرت مردم برای خرید مسکن است که از سال 97 این کاهش توان مالی تشدید شده در نتیجه متقاضیان خرید مسکن اجارهنشین شدهاند. تورم ماهانه اجاره مسکن شهر تهران در فروردین ماه امسال 0.8 درصد، در اردیبهشت ماه 1.9 درصد، در خرداد 2.7 درصد، در تیر 4.5 درصد، در مرداد 4.6 درصد و در شهریور ماه 4.6 درصد بود و در مهرماه تورم اجاره به 7 درصد رسید که بیشترین تورم ماهانه اجارهبها در سالهای اخیر است. در واقع تورم ماهانه اجارهبها در چند ماه گذشته بالاتر از تورم قیمت مسکن ایستاد در حالیکه همیشه قیمت اجاره تابعی از قیمت مسکن بوده و معمولاً متوسط قیمت اجارهبها نسبت به قیمت مسکن کمتر بوده است. کارشناسان اقتصادی معتقدند برای ساماندهی بازار اجاره کاهش قطعی تعداد مستأجران ازطریق تأمین مسکن و همچنین عرضه واحدهای مسکونی متناسب با نیاز بازار اجاره چارهساز است.
با توجه به اینکه بیشترین تعداد مستأجران اقشار متوسط یا پایین درآمدی هستند بنابراین خانه دار شدن آنان با حمایتهای دولتی امکانپذیر است که اجرای طرحهایی مانند ساخت مسکن با هزینه کمتر و پرداخت تسهیلات بخشی از این راهکار است. همچنین ساخت واحدهایی با متراژ متناسب و در مناطق مصرفی و مناطقی که بیشترین تقاضا برای اجاره وجود دارد میتواند تا حدودی جهشها در بازار اجاره را کنترل کند که البته در کنار این راهکارها تأثیر شرایط اقتصادی و کنترل تورم عمومی نیز اثرگذاری خودش را دارد.
تغییرات یک ماهه قیمت مسکن
بخش دیگری از گزارش بانک مرکزی از بازار مسکن شهر تهران، تغییرات قیمت مسکن را نشان میدهد. طبق اعلام بانک مرکزی، در آبان ماه امسال متوسط قیمت یک مترمربع مسکن در شهر تهران ۴۶ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان بوده که نسبت به ماه قبل و مدت مشابه سال قبل به ترتیب ۶.۸ و ۴۵.۹ درصد افزایش یافته است. متوسط قیمت مسکن در مهرماه در شهر تهران معادل 43.7 میلیون تومان بود که افزایش 1.2 درصدی نسبت به شهریور داشت اما در آبانماه رشد قیمت مسکن نزدیک به 7 درصد بوده است.
افزایش معاملات
هر چند قیمت مسکن در آبان نسبت به مهر افزایش دارد اما این افزایش قیمت مانعی برای افزایش خرید و فروش نبوده و معاملات در این ماه بیشتر از مهر ماه است. بر پایه اطلاعات بانک مرکزی در آبان ماه تعداد معاملات انجام شده مسکن ۸۰۰۰ فقره بود که نسبت به ماه قبل و ماه مشابه در سال قبل بهترتیب ۴۷.۸ و ۹.۶ درصد افزایش را نشان میدهد و بررسی توزیع تعداد واحدهای مسکونی معامله شده در شهر تهران به تفکیک عمر بنا حاکی از آن است که واحدهای تا پنج سال ساخت با سهم ۲۸.۴ درصد بیشترین سهم را به خود اختصاص دادهاند. با وجود این سهم معامله آپارتمانهای نوساز نسبت به آبان سال گذشته 3.6 درصد کاهش یافته و در مقابل به سهم واحدهای با عمر بالادر گروه واحدهای با سن 10 تا 20 سال افزوده شده است. افزایش معامله واحدهای با عمر بیشتر به خاطر قیمت مناسبتر این واحدها نسبت به نوسازها است بنابراین هر چه توان مالی خریداران کمتر شده در عوض معامله واحدهای مسکونی سن بالا بیشتر شده است.
در میان مناطق ۲۲گانه شهر تهران بیشترین قیمت هر متر خانه ۹۵ میلیون و ۱۱۰ هزار تومان در منطقه یک و کمترین آن با ۲۳ میلیون و ۹ هزار تومان در منطقه ۱۸ بوده است که هر یک از آنها با افزایش ۳۰.۷ درصدی در منطقه یک و ۵۹ درصدی در منطقه ۱۸ مواجه شدهاند.
توزیع فراوانی تعداد واحدهای مسکونی معامله شده برحسب قیمت یک مترمربع بنا در آبان ماه امسال نیز حاکی از آن است که واحدهای مسکونی در دامنه قیمتی ۲۵ تا ۳۰ میلیون تومان به ازای هر مترمربع بنا با سهم ۱۱.۷ درصد بیشترین سهم از تعداد معاملات شهر تهران را به خود اختصاص دادند و دامنه قیمتی ۳۰ تا ۳۵ و ۳۵ تا ۴۰ میلیون تومان با ۱۱.۵ و ۱۰.۷ درصد سهم در رتبه بعدی قرار دارد.
از سوی دیگر، در آبان ماه امسال توزیع فراوانی تعداد واحدهای مسکونی معامله شده بر اساس ارزش هر واحد نشاندهنده آن است که واحدهای مسکونی با ارزش یک میلیارد تا یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان با اختصاص سهم ۱۴.۱ درصد بیشترین سهم از معاملات انجام شده را داشتهاند.
همچنین توزیع معاملات انجام شده مسکن بر اساس مناطق شهری در تهران حاکی از آن است که منطقه ۵ با ۱۴.۲ درصد از کل معاملات، بیشترین سهم معاملات شهر تهران را به خود اختصاص داده است.
با توجه به اینکه بیشترین تعداد مستأجران اقشار متوسط یا پایین درآمدی هستند بنابراین خانه دار شدن آنان با حمایتهای دولتی امکانپذیر است که اجرای طرحهایی مانند ساخت مسکن با هزینه کمتر و پرداخت تسهیلات بخشی از این راهکار است. همچنین ساخت واحدهایی با متراژ متناسب و در مناطق مصرفی و مناطقی که بیشترین تقاضا برای اجاره وجود دارد میتواند تا حدودی جهشها در بازار اجاره را کنترل کند که البته در کنار این راهکارها تأثیر شرایط اقتصادی و کنترل تورم عمومی نیز اثرگذاری خودش را دارد.
تغییرات یک ماهه قیمت مسکن
بخش دیگری از گزارش بانک مرکزی از بازار مسکن شهر تهران، تغییرات قیمت مسکن را نشان میدهد. طبق اعلام بانک مرکزی، در آبان ماه امسال متوسط قیمت یک مترمربع مسکن در شهر تهران ۴۶ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان بوده که نسبت به ماه قبل و مدت مشابه سال قبل به ترتیب ۶.۸ و ۴۵.۹ درصد افزایش یافته است. متوسط قیمت مسکن در مهرماه در شهر تهران معادل 43.7 میلیون تومان بود که افزایش 1.2 درصدی نسبت به شهریور داشت اما در آبانماه رشد قیمت مسکن نزدیک به 7 درصد بوده است.
افزایش معاملات
هر چند قیمت مسکن در آبان نسبت به مهر افزایش دارد اما این افزایش قیمت مانعی برای افزایش خرید و فروش نبوده و معاملات در این ماه بیشتر از مهر ماه است. بر پایه اطلاعات بانک مرکزی در آبان ماه تعداد معاملات انجام شده مسکن ۸۰۰۰ فقره بود که نسبت به ماه قبل و ماه مشابه در سال قبل بهترتیب ۴۷.۸ و ۹.۶ درصد افزایش را نشان میدهد و بررسی توزیع تعداد واحدهای مسکونی معامله شده در شهر تهران به تفکیک عمر بنا حاکی از آن است که واحدهای تا پنج سال ساخت با سهم ۲۸.۴ درصد بیشترین سهم را به خود اختصاص دادهاند. با وجود این سهم معامله آپارتمانهای نوساز نسبت به آبان سال گذشته 3.6 درصد کاهش یافته و در مقابل به سهم واحدهای با عمر بالادر گروه واحدهای با سن 10 تا 20 سال افزوده شده است. افزایش معامله واحدهای با عمر بیشتر به خاطر قیمت مناسبتر این واحدها نسبت به نوسازها است بنابراین هر چه توان مالی خریداران کمتر شده در عوض معامله واحدهای مسکونی سن بالا بیشتر شده است.
در میان مناطق ۲۲گانه شهر تهران بیشترین قیمت هر متر خانه ۹۵ میلیون و ۱۱۰ هزار تومان در منطقه یک و کمترین آن با ۲۳ میلیون و ۹ هزار تومان در منطقه ۱۸ بوده است که هر یک از آنها با افزایش ۳۰.۷ درصدی در منطقه یک و ۵۹ درصدی در منطقه ۱۸ مواجه شدهاند.
توزیع فراوانی تعداد واحدهای مسکونی معامله شده برحسب قیمت یک مترمربع بنا در آبان ماه امسال نیز حاکی از آن است که واحدهای مسکونی در دامنه قیمتی ۲۵ تا ۳۰ میلیون تومان به ازای هر مترمربع بنا با سهم ۱۱.۷ درصد بیشترین سهم از تعداد معاملات شهر تهران را به خود اختصاص دادند و دامنه قیمتی ۳۰ تا ۳۵ و ۳۵ تا ۴۰ میلیون تومان با ۱۱.۵ و ۱۰.۷ درصد سهم در رتبه بعدی قرار دارد.
از سوی دیگر، در آبان ماه امسال توزیع فراوانی تعداد واحدهای مسکونی معامله شده بر اساس ارزش هر واحد نشاندهنده آن است که واحدهای مسکونی با ارزش یک میلیارد تا یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان با اختصاص سهم ۱۴.۱ درصد بیشترین سهم از معاملات انجام شده را داشتهاند.
همچنین توزیع معاملات انجام شده مسکن بر اساس مناطق شهری در تهران حاکی از آن است که منطقه ۵ با ۱۴.۲ درصد از کل معاملات، بیشترین سهم معاملات شهر تهران را به خود اختصاص داده است.
رئیس مرکز تحقیقات ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران به «ایران» خبر داد
کاهش ابتلا به آنفلوانزا به 10 درصد
فریبا خان احمدی
خبرنگار
«موارد ابتلا به آنفلوانزا اکنون به 10 درصد کاهش یافته است و طبق مطالعات ویروسشناسی رینوویروسها یا همان ویروسهای سرماخوردگی کم کم جایگزین ویروسهای آنفلوانزا، انواع ویروسهای کرونا و ادنو ویروسها میشوند.» این خبر را دکتر طلعت مختاری آزاد رئیس مرکز تحقیقات ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران به«ایران»اعلام میکند و میگوید: «اپیدمی آنفلوانزا رو به کاهش است. موج این اپیدمی در اواسط آبان ماه به اوج اولیه خود رسید و بعد از آن، اکنون این موج در سیر نزولی اوج اولیه قرار دارد.» این متخصص ویروسشناسی برای این ادعایش به مطالعهای که در مرکز تحقیقات ویروسشناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام گرفته اشاره میکند: «تا دو هفته پیش از 100 نمونهای که به مرکز ویروسشناسی ارسال میشد 50 نمونه مربوط به ویروس آنفلوانزا بود اما در هفتهای که گذشت از 100 نمونه حدود 10 درصدشان ویروس آنفلوانزا بود. طبیعتاً ویروسهای دیگری هم در سطح جامعه در حال گردش هستند؛ سهم ویروس کرونای جدید یا سارس کووید2 در این حجم از نمونه 5 درصد گزارش شد، ویروسهای دیگر خانواده کرونا ویروس 3 درصد و 3 درصد نیز ادنو ویروسها بودند. در حال حاضر بیشترین سهم ویروسهای تنفسی در حال گردش در جامعه مربوط به رینوویروسها یا ویروسهای سرماخوردگی است. بنا براین وقتی سکوئنس ژنی ویروسها را مطالعه میکنیم افت کامل اپیدمی آنفلوانزا را مشاهده میکنیم البته در این میان بیشترین نوع آنفلوانزا مربوط به نوع H3 و کمترین نوع هم آنفلوانزای H1 بوده و آنفلوانزای نوع B هم بسیار کم بوده است.»
دیروز معاونت بهداشت وزارت بهداشت نیز «نزولی شدن پیک آنفلوانزا» را به طور رسمی اعلام کرد. طبق گفته دکتر حسین فرشیدی معاون بهداشت وزارت بهداشت، موارد آنفلوانزا در کشور ظرف دو هفته گذشته حدود 25 تا 30 درصد در سطح بیمارستانها کاهش داشته است، با این حال شواهد اپیدمی نشان میدهد موج دوم آنفلوانزا در راه است. با توجه به گذر از پیک بزرگ موج اولیه و روند کاهشی آن، پیشبینی متخصصان اپیدمیولوژی بر این است که موج دوم در بهمن ماه آغاز میشود.
آسیب ویروسهای تنفسی به بافتها تا یک ماه در بدن باقی میماند
طبق اعلام مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت، بروز سالانه آنفلوانزا به طور معمول دارای سه موج است که موج اولیه بروز بیماری معمولاً در ابتدای فصل پاییز، موج دوم معمولاً با شدت کمتر از موج اولیه در ماههای بهمن و اسفند و موج سوم در اردیبهشت سال بعد رخ میدهد. با این حال انتظار میرود تا پایان فصل سرد سال بیماریهای تنفسی فصلی بویژه بیماریهایی که حالت آندمیک یا بومگیر داشتهاند نیز افزایش یابند،هرچند در شرایط فعلی ویروس سارس کووید2 کاهش یافته اما سایر بیماریهای ویروسی خودشان را نشان میدهند.
رئیس مرکز تحقیقات ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران در پاسخ به این سؤال که آیا ویروسهای تنفسی اندمیک مانند کووید 19 میتوانند عوارض طولانی مدت در بدن مبتلایان ایجاد کنند. عنوان میکند: «اصولاً علائم عفونتهای تنفسی مشابه هم است برخیها علائم خفیف و برخی از ویروسهای تنفسی مانند آنفلوانزا علائم شدید ایجاد میکنند؛ برای مثال آنفلوانزا با تب ناگهانی و استخوان درد شدید آغاز میشود ولی رینوویروسها یا ویروسهای سرماخوردگی معمولی با آبریزش بینی همراه هستند، مابقی ویروسهای تنفسی نیز علائم مشابهی دارند و تنها با انجام نمونه برداری و از طریق کیتهای آزمایشگاهی میتوان نوع ویروس را تشخیص داد.»
دکتر مختاری در ادامه میافزاید: «تعیین توالی ژن ویروسهای تنفسی فصلی به جهت برنامهریزی برای ساخت واکسن، تولید کیتهای آزمایشگاهی برای تشخیص نمونهها و نیز تجویز دارو از سوی پزشکان انجام میشود. همچنین پایش ژن ویروسها برای تشخیص عفونتهای تنفسی شایع کمک میکند، برای مثال وقتی بدانیم ویروس آنفلوانزا در کشور شایع است طبیعتاً میتواند کمک کننده درمان دارویی باشد یا وقتی بدانیم عفونتهای تنفسی شایع در جامعه مربوط به رینوویروسها است مسأله نگران کنندهای نیست اما چنانچه ویروسهای نوپدید بروز کنند سیستم کنترلی روشهای متفاوتتری را اعمال میکند. از طرفی تعیین توالی ژن ویروسها موجب میشود از مصرف بی رویه آنتیبیوتیکها جلوگیری شود حتی اگر بیماران مدت زمان طولانیتری دچار علائم سرفه باشند.»
او با بیان اینکه ویروسهای تنفسی فصلی معمولاً دوره طولانی مدت ندارند، میگوید: «هیچ یک از ویروسهای تنفسی همچون ویروس سارس کووید 2 عوارض طولانی ندارند بلکه همه این ویروسها بیماری حاد در بدن ایجاد میکنند و معمولاً بسته به نوع ویروس و سیستم ایمنی دو تا 4 روز دوره بیماریزاییشان طول میکشد با این حال ممکن است آسیب ویروس به بافتها از چند هفته تا یک ماه باقی بماند، چرا که ترمیم بافتهای تخریب شده به دلیل حمله عفونتهای ویروسی طول میکشد.»
کاهش جزئی موارد ابتلا به آنفلوانزا در کودکان
دکتر شهناز آرمین رئیس بخش عفونی بیمارستان مفید کودکان درباره وضعیت شیوع آنفلوانزا، کرونا و همچنین عفونت میکروبی همراه با پنوموکوک میان اطفال و کودکان، به «ایران» میگوید: «در حال حاضر موارد ابتلا به کووید19 در کودکان تکگیر بوده و عمده موارد تستهای پی سی آر درباره ابتلا به کرونا منفی میشود ولی درصد تستهای پی سی آر مثبت در مورد آنفلوانزا در کودکان بالا است و همچنان تعداد زیادی از کودکان با تابلوی علائم آنفلوانزا به بیمارستان مفید مراجعه میکنند. علائم اصلی مبتلایان به ویروس آنفلوانزا نیز علامتهای تنفسی و تب طولانی است که عمدتاً این بیماران بستری میشوند، برخی از کودکان نیز در سنین پایین با علائم اسهال، دیسترس تنفسی حاد و تنگی نفس مراجعه میکنند و بیماران سرپایی نیز عمده علت مراجعهشان تب بالا و سرفههای آزار دهنده است.»
رئیس بخش عفونی در ادامه میافزاید: «مراجعات آنفلوانزا مقدار خیلی کم نسبت به هفتههای گذشته کاهش یافته ولی چیزی که به دنبال ابتلا به آنفلوانزا در کودکان زیاد مشاهده میشوند درگیری بالای عفونت گوش و سینوس است.»
دکتر آرمین درباره افزایش ابتلا به عفونت گوش و سینوسها در کودکان به دنبال ابتلا به ویروس آنفلوانزا نیز عنوان میکند: «علائم بیماریهای تنفسی معمولاً با عفونتهای ویروسی شروع میشود؛در 20 درصد از مبتلایان به ویروس آنفلوانزا، عفونت ویروسی به اصطلاح سوار بر عفونت میکروبی شده و علائم به شکل التهاب حاد گوش و سینوسها ظاهر میشود. چنانچه کودک زمینههای آلرژیک داشته باشد و انسداد مجاری تنفسی پایدار باقی بماند شانس عفونت ثانویه میکروبی افزایش مییابد. بنابراین، آلودگی هوا و زمینههای آلرژیک منجربه تشدید عفونت گوش و سینوسها در این کودکان میشود.»
رئیس بخش عفونی بیمارستان مفید در ادامه تأکید میکند که درمان عفونتهای ثانویه میکروبی با استفاده از آنتیبیوتیکها انجام میشود اما درمان تزریقی و خوراکی با استفاده از داروهای کورتون بویژه دگزامتازون هیچ جایی در پروتکلهای درمانی کودکان سرپایی و بستری ندارد مگر در موارد بسیار نادر که با تشخیص پزشک فوق تخصص در بیماران بستری در بیمارستان با درگیری ریه و در شرایط خاص تجویز شود. (اسپریهای بینی محتوی کورتون موضعی در کودکانی که زمینه آلرژیک دارند برای کاهش التهاب بینی استفاده میشود.)
او درباره علائم عفونت میکروبی پنوموکوک در کودکان عنوان میکند: «در آنفلوانزا کودکان مبتلا عمدتاً با درگیری دستگاه تنفسی فوقانی، تحتانی، سرفههای مکرر و تب مراجعه میکنند که این علائم بعضاً تا یک هفته الی 10 روز هم طول میکشد. کودکانی که دچار عفونت ثانویه پنوموکوک میشوند، کودکانی هستند که تبهای بسیار بالایی داشته و بسیار بدحال میشوند که این نشاندهنده یک میکروب تهاجمی است که اصطلاحاً پنوموکوک گفته میشود. خانوادهها باید توجه کنند اگر با تب بالا، بیحالی، علائم ریوی و تعداد تنفس بالا در کودکشان مواجه شدند، باید سریعاً کودک را به یک مرکز بهداشتی و درمانی برسانند، بویژه کودکانی که سن پایین داشته یا به بیماری زمینهای مبتلا هستند.»
خبرنگار
«موارد ابتلا به آنفلوانزا اکنون به 10 درصد کاهش یافته است و طبق مطالعات ویروسشناسی رینوویروسها یا همان ویروسهای سرماخوردگی کم کم جایگزین ویروسهای آنفلوانزا، انواع ویروسهای کرونا و ادنو ویروسها میشوند.» این خبر را دکتر طلعت مختاری آزاد رئیس مرکز تحقیقات ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران به«ایران»اعلام میکند و میگوید: «اپیدمی آنفلوانزا رو به کاهش است. موج این اپیدمی در اواسط آبان ماه به اوج اولیه خود رسید و بعد از آن، اکنون این موج در سیر نزولی اوج اولیه قرار دارد.» این متخصص ویروسشناسی برای این ادعایش به مطالعهای که در مرکز تحقیقات ویروسشناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام گرفته اشاره میکند: «تا دو هفته پیش از 100 نمونهای که به مرکز ویروسشناسی ارسال میشد 50 نمونه مربوط به ویروس آنفلوانزا بود اما در هفتهای که گذشت از 100 نمونه حدود 10 درصدشان ویروس آنفلوانزا بود. طبیعتاً ویروسهای دیگری هم در سطح جامعه در حال گردش هستند؛ سهم ویروس کرونای جدید یا سارس کووید2 در این حجم از نمونه 5 درصد گزارش شد، ویروسهای دیگر خانواده کرونا ویروس 3 درصد و 3 درصد نیز ادنو ویروسها بودند. در حال حاضر بیشترین سهم ویروسهای تنفسی در حال گردش در جامعه مربوط به رینوویروسها یا ویروسهای سرماخوردگی است. بنا براین وقتی سکوئنس ژنی ویروسها را مطالعه میکنیم افت کامل اپیدمی آنفلوانزا را مشاهده میکنیم البته در این میان بیشترین نوع آنفلوانزا مربوط به نوع H3 و کمترین نوع هم آنفلوانزای H1 بوده و آنفلوانزای نوع B هم بسیار کم بوده است.»
دیروز معاونت بهداشت وزارت بهداشت نیز «نزولی شدن پیک آنفلوانزا» را به طور رسمی اعلام کرد. طبق گفته دکتر حسین فرشیدی معاون بهداشت وزارت بهداشت، موارد آنفلوانزا در کشور ظرف دو هفته گذشته حدود 25 تا 30 درصد در سطح بیمارستانها کاهش داشته است، با این حال شواهد اپیدمی نشان میدهد موج دوم آنفلوانزا در راه است. با توجه به گذر از پیک بزرگ موج اولیه و روند کاهشی آن، پیشبینی متخصصان اپیدمیولوژی بر این است که موج دوم در بهمن ماه آغاز میشود.
آسیب ویروسهای تنفسی به بافتها تا یک ماه در بدن باقی میماند
طبق اعلام مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت، بروز سالانه آنفلوانزا به طور معمول دارای سه موج است که موج اولیه بروز بیماری معمولاً در ابتدای فصل پاییز، موج دوم معمولاً با شدت کمتر از موج اولیه در ماههای بهمن و اسفند و موج سوم در اردیبهشت سال بعد رخ میدهد. با این حال انتظار میرود تا پایان فصل سرد سال بیماریهای تنفسی فصلی بویژه بیماریهایی که حالت آندمیک یا بومگیر داشتهاند نیز افزایش یابند،هرچند در شرایط فعلی ویروس سارس کووید2 کاهش یافته اما سایر بیماریهای ویروسی خودشان را نشان میدهند.
رئیس مرکز تحقیقات ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران در پاسخ به این سؤال که آیا ویروسهای تنفسی اندمیک مانند کووید 19 میتوانند عوارض طولانی مدت در بدن مبتلایان ایجاد کنند. عنوان میکند: «اصولاً علائم عفونتهای تنفسی مشابه هم است برخیها علائم خفیف و برخی از ویروسهای تنفسی مانند آنفلوانزا علائم شدید ایجاد میکنند؛ برای مثال آنفلوانزا با تب ناگهانی و استخوان درد شدید آغاز میشود ولی رینوویروسها یا ویروسهای سرماخوردگی معمولی با آبریزش بینی همراه هستند، مابقی ویروسهای تنفسی نیز علائم مشابهی دارند و تنها با انجام نمونه برداری و از طریق کیتهای آزمایشگاهی میتوان نوع ویروس را تشخیص داد.»
دکتر مختاری در ادامه میافزاید: «تعیین توالی ژن ویروسهای تنفسی فصلی به جهت برنامهریزی برای ساخت واکسن، تولید کیتهای آزمایشگاهی برای تشخیص نمونهها و نیز تجویز دارو از سوی پزشکان انجام میشود. همچنین پایش ژن ویروسها برای تشخیص عفونتهای تنفسی شایع کمک میکند، برای مثال وقتی بدانیم ویروس آنفلوانزا در کشور شایع است طبیعتاً میتواند کمک کننده درمان دارویی باشد یا وقتی بدانیم عفونتهای تنفسی شایع در جامعه مربوط به رینوویروسها است مسأله نگران کنندهای نیست اما چنانچه ویروسهای نوپدید بروز کنند سیستم کنترلی روشهای متفاوتتری را اعمال میکند. از طرفی تعیین توالی ژن ویروسها موجب میشود از مصرف بی رویه آنتیبیوتیکها جلوگیری شود حتی اگر بیماران مدت زمان طولانیتری دچار علائم سرفه باشند.»
او با بیان اینکه ویروسهای تنفسی فصلی معمولاً دوره طولانی مدت ندارند، میگوید: «هیچ یک از ویروسهای تنفسی همچون ویروس سارس کووید 2 عوارض طولانی ندارند بلکه همه این ویروسها بیماری حاد در بدن ایجاد میکنند و معمولاً بسته به نوع ویروس و سیستم ایمنی دو تا 4 روز دوره بیماریزاییشان طول میکشد با این حال ممکن است آسیب ویروس به بافتها از چند هفته تا یک ماه باقی بماند، چرا که ترمیم بافتهای تخریب شده به دلیل حمله عفونتهای ویروسی طول میکشد.»
کاهش جزئی موارد ابتلا به آنفلوانزا در کودکان
دکتر شهناز آرمین رئیس بخش عفونی بیمارستان مفید کودکان درباره وضعیت شیوع آنفلوانزا، کرونا و همچنین عفونت میکروبی همراه با پنوموکوک میان اطفال و کودکان، به «ایران» میگوید: «در حال حاضر موارد ابتلا به کووید19 در کودکان تکگیر بوده و عمده موارد تستهای پی سی آر درباره ابتلا به کرونا منفی میشود ولی درصد تستهای پی سی آر مثبت در مورد آنفلوانزا در کودکان بالا است و همچنان تعداد زیادی از کودکان با تابلوی علائم آنفلوانزا به بیمارستان مفید مراجعه میکنند. علائم اصلی مبتلایان به ویروس آنفلوانزا نیز علامتهای تنفسی و تب طولانی است که عمدتاً این بیماران بستری میشوند، برخی از کودکان نیز در سنین پایین با علائم اسهال، دیسترس تنفسی حاد و تنگی نفس مراجعه میکنند و بیماران سرپایی نیز عمده علت مراجعهشان تب بالا و سرفههای آزار دهنده است.»
رئیس بخش عفونی در ادامه میافزاید: «مراجعات آنفلوانزا مقدار خیلی کم نسبت به هفتههای گذشته کاهش یافته ولی چیزی که به دنبال ابتلا به آنفلوانزا در کودکان زیاد مشاهده میشوند درگیری بالای عفونت گوش و سینوس است.»
دکتر آرمین درباره افزایش ابتلا به عفونت گوش و سینوسها در کودکان به دنبال ابتلا به ویروس آنفلوانزا نیز عنوان میکند: «علائم بیماریهای تنفسی معمولاً با عفونتهای ویروسی شروع میشود؛در 20 درصد از مبتلایان به ویروس آنفلوانزا، عفونت ویروسی به اصطلاح سوار بر عفونت میکروبی شده و علائم به شکل التهاب حاد گوش و سینوسها ظاهر میشود. چنانچه کودک زمینههای آلرژیک داشته باشد و انسداد مجاری تنفسی پایدار باقی بماند شانس عفونت ثانویه میکروبی افزایش مییابد. بنابراین، آلودگی هوا و زمینههای آلرژیک منجربه تشدید عفونت گوش و سینوسها در این کودکان میشود.»
رئیس بخش عفونی بیمارستان مفید در ادامه تأکید میکند که درمان عفونتهای ثانویه میکروبی با استفاده از آنتیبیوتیکها انجام میشود اما درمان تزریقی و خوراکی با استفاده از داروهای کورتون بویژه دگزامتازون هیچ جایی در پروتکلهای درمانی کودکان سرپایی و بستری ندارد مگر در موارد بسیار نادر که با تشخیص پزشک فوق تخصص در بیماران بستری در بیمارستان با درگیری ریه و در شرایط خاص تجویز شود. (اسپریهای بینی محتوی کورتون موضعی در کودکانی که زمینه آلرژیک دارند برای کاهش التهاب بینی استفاده میشود.)
او درباره علائم عفونت میکروبی پنوموکوک در کودکان عنوان میکند: «در آنفلوانزا کودکان مبتلا عمدتاً با درگیری دستگاه تنفسی فوقانی، تحتانی، سرفههای مکرر و تب مراجعه میکنند که این علائم بعضاً تا یک هفته الی 10 روز هم طول میکشد. کودکانی که دچار عفونت ثانویه پنوموکوک میشوند، کودکانی هستند که تبهای بسیار بالایی داشته و بسیار بدحال میشوند که این نشاندهنده یک میکروب تهاجمی است که اصطلاحاً پنوموکوک گفته میشود. خانوادهها باید توجه کنند اگر با تب بالا، بیحالی، علائم ریوی و تعداد تنفس بالا در کودکشان مواجه شدند، باید سریعاً کودک را به یک مرکز بهداشتی و درمانی برسانند، بویژه کودکانی که سن پایین داشته یا به بیماری زمینهای مبتلا هستند.»
حکایت زورخانهای متروکه در دل بازار تهران
گود خالی، حسرت پهلوانان
مریم طالشی
گزارشنویس
زیر سقف پلاک 125 کوچه غریبان هیچ خبری نیست. این خاموشی با روح پر جنب و جوش بازار بزرگ تهران هیچ نسبتی ندارد جوری که اگر کسی به شما بگوید روزی در گذشته نه چندان دور این ساختمان متروکه چه برو و بیایی داشته، شاید خیلی باورتان نشود. روی تابلوی قدیمی سفیدی که بالای آن با خط نستعلیق و رنگ مشکی عبارت «سازمان ورزش ایران» دیده میشود، بزرگ نوشتهاند «زورخانه هنر» زیر نوشته هم سال تأسیس دیده میشود که فقط هزار و سیصدش باقی مانده است. پنجرهها شکسته است و یک قفل آهنی روی در فلزی که جابهجا رنگش ریخته و اثر زنگزدگی روی آن مشاهده میشود، به چشم میخورد. هیچ نشانی از زندگی و سرزندگی در این زورخانه نیست.
میدانید چرا اینجا تعطیل شده است؟ این را از مردی جوان میپرسم که از کاسبهای اطراف زورخانه است. با این پرسش انگار تازه توجهش به آنجا جلب میشود. نگاهی میکند و شانه بالا میاندازد: «از وقتی من اینجا هستم همینجوری است. خبری نیست. انگار قرار بود خرابش کنند اما نمیدانم چه شد. خبر ندارم صاحبش کیست.»
این سؤال را از یکی دو نفر دیگر هم میپرسم و پاسخهای مشابهی میگیرم. اما عاقبت کسی پیدا میشود که زورخانه را میشناسد و از پیشینهاش خبر دارد. جاوید محمدشاهی بچه کوچه غریبان است. آن وقتها که هنوز این کوچه مسکونی بوده و خانهها کنار هم ردیف شده بودند و بچهها عصرها توی کوچه بازی میکردند و صدای خنده و شادیشان فضا را پر میکرد.
آقا جاوید یکی از همان بچههای قدیمی است. میپرسم میدانید چرا اسم اینجا را گذاشتهاند زورخانه هنر؟ جواب میدهد: «نمیدانم، اسمش را همینجوری گذاشتهاند. فکر کنم دلیل خاصی ندارد. شاید چون زورخانه فقط یک مکان ورزشی نیست و با فرهنگ و هنر مردم ما در ارتباط است. این زورخانه معروفی در دل بازار بود و همه آن را میشناختند. از دور و اطراف برای ورزش اینجا میآمدند. یک زورخانه دیگر هم در میدان قیام بود اما اینجا برای اهالی و کاسبهای منطقه بهترین و نزدیکترین مکانی بود که وجود داشت. اینطوری بگویم که جدی روی آن حساب میکردند و برای همه شناخته شده بود.»
باربری با گاری انباشته از گونیهای بزرگ از جلوی زورخانه رد میشود. هر روز باربران زیادی از اینجا میگذرند و عابران زیادی هم که احتمالاً هیچ کدامشان توجه خاصی به این ساختمان متروکه که تماشای عکسهای قدیمی از داخل آن آه از نهاد آدم بلند میکند، نمیکنند.
چشم میبندم و تصور میکنم. صدای ضرب زورخانه در سرم میپیچد و گروه ورزشکاران را میبینم که یکی یکی وارد گود میشوند و زمین را میبوسند. مرشد میخواند: «به نام خداوند آیین مهر/ به یزدان ماه و کیان و سپهر/ به این گود و میدان که دارد نشان از علی/ بگو از دل و جان علی یا علی» میلها برداشته میشود و در هوا میچرخد. کسی به میانه گود میرود و میل را به هوا پرتاب میکند و آن را روی هوا میگیرد و نگاه تحسینبرانگیز همقطارانش او را دوباره به وجد میآورد تا دوباره مهیای پرتابی دیگر شود.
ساکن قدیمی کوچه غریبان رشته خیال را پاره میکند: «اینجا خانه بود و مسکونی. من خودم همین جا به دنیا آمدهام و زندگی کردهام. از بچگی به همین زورخانه میرفتم و ورزش میکردم. من متولد سال 47 هستم و از 10 سالگی میآمدم اینجا برای ورزش.» مرد لختی سکوت میکند و نگاهی حسرتبار به شمایل از شکل افتاده زورخانه میاندازد و ادامه میدهد: «اینجا تا 15 سال پیش هم دایر بود و کار میکرد. مردم برای ورزش میآمدند و هنوز شور و حال زورخانه به راه بود. بعد یکهو تعطیل شد چون اینجا دیگر منطقه مسکونی نبود و خانوادهها از محله رفته بودند و برای همین دیگر زورخانه کارکردش را از دست داد. گرچه بازاریها همچنان علاقه داشتند برای ورزش به اینجا بیایند اما وقتی زورخانه تعطیل شد آنها هم کمکم یادشان رفت. یک دلیل دیگر مخروبه شدن این زورخانه هم این است که وراث با هم اختلاف پیدا کردند و گفتند که اینجا باید بسته شود وگرنه اگر باز بود مردم همچنان میآمدند و ورزش میکردند. همین الان هم اگر آن را راه بیندازند خیلیها میآیند و ورزش میکنند چون ورزش زورخانهای را دوست دارند. یکیاش خود من که عاشق ورزش زورخانهای هستم چون یک ورزش خیلی عالی است؛ هم در آن سلام و صلوات هست و هم احترام و هم همه بزرگی و کوچکی سرشان میشود. اینها چیزهایی است این روزها کمکم دارد فراموش میشود و خیلی خوب است اگر این خصوصیات مثبت با آیینهای کهن ما دوباره بین مردم برگردد و روحیه جوانمردی دوباره تقویت شود.»
کسی از اهل محل رد میشود و دو مرد با هم خوش و بشی میکنند. به او میگوید دارم درباره زورخانه حرف میزنم و مرد دیگر سری به نشانه تأسف تکان میدهد و میگذرد. معلوم است که او هم امیدی به بازگشایی ورزشگاه باستانی ندارد و آن را از دست رفته میداند.
«من خودم آن زمان با پدرم اینجا میآمدم و خاطرات زیادی از آن دوران دارم. اینجا مثل همه زورخانهها درش کوتاه بود و دلیل آن هم این بود که طرف هرچقدر هم هیکلی باشد باید خم شود و داخل زورخانه شود و این یعنی باید افتادگی و فروتنی داشته باشد.
حالا که این زورخانه را میبینم که مخروبه شده خیلی ناراحت میشوم و غصهام میگیرد. گاهی سر برمیگردانم که چشمم به آن نیفتد. یادم میآید زمانی که میآمدیم و ورزش میکردیم روحیه مان بالا میرفت و حالمان خوب میشد. همیشه وقتی چشمم به این زورخانه میافتد میگویم خدا بیامرزد آن حاج کاظم را که صاحب اینجا بود؛ حاج کاظم جباری که خودش هم در این زورخانه ضرب میگرفت و مرشد بود. ما که بچه بودیم و به زورخانه میآمدیم صدایمان میکرد و میگفت شما بیایید اینجا چون بچه اینجا هستید من میخواهم اسم شما را از این باشگاه بفرستم برای منطقه تهران که بیایید ورزش کنید و یاد بگیرید و بروید مسابقه بدهید و مقام بیاورید. اینجا برای خودش اسم و رسمی داشت.»
تعطیلی و متروکه شدن زورخانه معروف بازار البته چیز غریبی نیست. همین چند وقت پیش بود که مهرعلی باران چشمه رئیس فدراسیون ورزشهای زورخانهای و کشتی پهلوانی کشور اعلام کرد که تنها در تهران۱۰ زورخانه بسته شده و به قهوهخانه و رستوران سنتی تبدیل شدهاند. به گفته او ورزش زورخانهای با وجود قدمت دستکم ۹۰۰ ساله وضعیت خوبی ندارد و شاهدش اینکه ۲۲۰ شهر کشور زورخانه ندارند.
این مقام مسئول معتقد است که شهرداریها باید تدبیری اتخاذ کنند تا زورخانههای قدیمی به آثار ملی تبدیل شود. ثبت ملی این زورخانهها مانع تغییر کاربری آنها میشود و باید با این کار این رشته ملی و آیینی را احیا کرد.
باد خنک پاییز وزیدن میگیرد و صدایی از شیشههای نیمشکسته زورخانه بلند میکند جوری که آدم خیال میکند الان است که همان تکههای مانده نیز فرو ریزند و سیمای ساختمان متروکه را متروکهتر کنند. حالا گود خالی زورخانه هنر، سالهاست دارد خاک میخورد و نه نشانی از ورزشکارانی است که خم میشوند و گود را میبوسند و نه اثری از مرشد پیر که صدایش در فضا میپیچد و آهنگ پهلوانی سر میدهد.
گزارشنویس
زیر سقف پلاک 125 کوچه غریبان هیچ خبری نیست. این خاموشی با روح پر جنب و جوش بازار بزرگ تهران هیچ نسبتی ندارد جوری که اگر کسی به شما بگوید روزی در گذشته نه چندان دور این ساختمان متروکه چه برو و بیایی داشته، شاید خیلی باورتان نشود. روی تابلوی قدیمی سفیدی که بالای آن با خط نستعلیق و رنگ مشکی عبارت «سازمان ورزش ایران» دیده میشود، بزرگ نوشتهاند «زورخانه هنر» زیر نوشته هم سال تأسیس دیده میشود که فقط هزار و سیصدش باقی مانده است. پنجرهها شکسته است و یک قفل آهنی روی در فلزی که جابهجا رنگش ریخته و اثر زنگزدگی روی آن مشاهده میشود، به چشم میخورد. هیچ نشانی از زندگی و سرزندگی در این زورخانه نیست.
میدانید چرا اینجا تعطیل شده است؟ این را از مردی جوان میپرسم که از کاسبهای اطراف زورخانه است. با این پرسش انگار تازه توجهش به آنجا جلب میشود. نگاهی میکند و شانه بالا میاندازد: «از وقتی من اینجا هستم همینجوری است. خبری نیست. انگار قرار بود خرابش کنند اما نمیدانم چه شد. خبر ندارم صاحبش کیست.»
این سؤال را از یکی دو نفر دیگر هم میپرسم و پاسخهای مشابهی میگیرم. اما عاقبت کسی پیدا میشود که زورخانه را میشناسد و از پیشینهاش خبر دارد. جاوید محمدشاهی بچه کوچه غریبان است. آن وقتها که هنوز این کوچه مسکونی بوده و خانهها کنار هم ردیف شده بودند و بچهها عصرها توی کوچه بازی میکردند و صدای خنده و شادیشان فضا را پر میکرد.
آقا جاوید یکی از همان بچههای قدیمی است. میپرسم میدانید چرا اسم اینجا را گذاشتهاند زورخانه هنر؟ جواب میدهد: «نمیدانم، اسمش را همینجوری گذاشتهاند. فکر کنم دلیل خاصی ندارد. شاید چون زورخانه فقط یک مکان ورزشی نیست و با فرهنگ و هنر مردم ما در ارتباط است. این زورخانه معروفی در دل بازار بود و همه آن را میشناختند. از دور و اطراف برای ورزش اینجا میآمدند. یک زورخانه دیگر هم در میدان قیام بود اما اینجا برای اهالی و کاسبهای منطقه بهترین و نزدیکترین مکانی بود که وجود داشت. اینطوری بگویم که جدی روی آن حساب میکردند و برای همه شناخته شده بود.»
باربری با گاری انباشته از گونیهای بزرگ از جلوی زورخانه رد میشود. هر روز باربران زیادی از اینجا میگذرند و عابران زیادی هم که احتمالاً هیچ کدامشان توجه خاصی به این ساختمان متروکه که تماشای عکسهای قدیمی از داخل آن آه از نهاد آدم بلند میکند، نمیکنند.
چشم میبندم و تصور میکنم. صدای ضرب زورخانه در سرم میپیچد و گروه ورزشکاران را میبینم که یکی یکی وارد گود میشوند و زمین را میبوسند. مرشد میخواند: «به نام خداوند آیین مهر/ به یزدان ماه و کیان و سپهر/ به این گود و میدان که دارد نشان از علی/ بگو از دل و جان علی یا علی» میلها برداشته میشود و در هوا میچرخد. کسی به میانه گود میرود و میل را به هوا پرتاب میکند و آن را روی هوا میگیرد و نگاه تحسینبرانگیز همقطارانش او را دوباره به وجد میآورد تا دوباره مهیای پرتابی دیگر شود.
ساکن قدیمی کوچه غریبان رشته خیال را پاره میکند: «اینجا خانه بود و مسکونی. من خودم همین جا به دنیا آمدهام و زندگی کردهام. از بچگی به همین زورخانه میرفتم و ورزش میکردم. من متولد سال 47 هستم و از 10 سالگی میآمدم اینجا برای ورزش.» مرد لختی سکوت میکند و نگاهی حسرتبار به شمایل از شکل افتاده زورخانه میاندازد و ادامه میدهد: «اینجا تا 15 سال پیش هم دایر بود و کار میکرد. مردم برای ورزش میآمدند و هنوز شور و حال زورخانه به راه بود. بعد یکهو تعطیل شد چون اینجا دیگر منطقه مسکونی نبود و خانوادهها از محله رفته بودند و برای همین دیگر زورخانه کارکردش را از دست داد. گرچه بازاریها همچنان علاقه داشتند برای ورزش به اینجا بیایند اما وقتی زورخانه تعطیل شد آنها هم کمکم یادشان رفت. یک دلیل دیگر مخروبه شدن این زورخانه هم این است که وراث با هم اختلاف پیدا کردند و گفتند که اینجا باید بسته شود وگرنه اگر باز بود مردم همچنان میآمدند و ورزش میکردند. همین الان هم اگر آن را راه بیندازند خیلیها میآیند و ورزش میکنند چون ورزش زورخانهای را دوست دارند. یکیاش خود من که عاشق ورزش زورخانهای هستم چون یک ورزش خیلی عالی است؛ هم در آن سلام و صلوات هست و هم احترام و هم همه بزرگی و کوچکی سرشان میشود. اینها چیزهایی است این روزها کمکم دارد فراموش میشود و خیلی خوب است اگر این خصوصیات مثبت با آیینهای کهن ما دوباره بین مردم برگردد و روحیه جوانمردی دوباره تقویت شود.»
کسی از اهل محل رد میشود و دو مرد با هم خوش و بشی میکنند. به او میگوید دارم درباره زورخانه حرف میزنم و مرد دیگر سری به نشانه تأسف تکان میدهد و میگذرد. معلوم است که او هم امیدی به بازگشایی ورزشگاه باستانی ندارد و آن را از دست رفته میداند.
«من خودم آن زمان با پدرم اینجا میآمدم و خاطرات زیادی از آن دوران دارم. اینجا مثل همه زورخانهها درش کوتاه بود و دلیل آن هم این بود که طرف هرچقدر هم هیکلی باشد باید خم شود و داخل زورخانه شود و این یعنی باید افتادگی و فروتنی داشته باشد.
حالا که این زورخانه را میبینم که مخروبه شده خیلی ناراحت میشوم و غصهام میگیرد. گاهی سر برمیگردانم که چشمم به آن نیفتد. یادم میآید زمانی که میآمدیم و ورزش میکردیم روحیه مان بالا میرفت و حالمان خوب میشد. همیشه وقتی چشمم به این زورخانه میافتد میگویم خدا بیامرزد آن حاج کاظم را که صاحب اینجا بود؛ حاج کاظم جباری که خودش هم در این زورخانه ضرب میگرفت و مرشد بود. ما که بچه بودیم و به زورخانه میآمدیم صدایمان میکرد و میگفت شما بیایید اینجا چون بچه اینجا هستید من میخواهم اسم شما را از این باشگاه بفرستم برای منطقه تهران که بیایید ورزش کنید و یاد بگیرید و بروید مسابقه بدهید و مقام بیاورید. اینجا برای خودش اسم و رسمی داشت.»
تعطیلی و متروکه شدن زورخانه معروف بازار البته چیز غریبی نیست. همین چند وقت پیش بود که مهرعلی باران چشمه رئیس فدراسیون ورزشهای زورخانهای و کشتی پهلوانی کشور اعلام کرد که تنها در تهران۱۰ زورخانه بسته شده و به قهوهخانه و رستوران سنتی تبدیل شدهاند. به گفته او ورزش زورخانهای با وجود قدمت دستکم ۹۰۰ ساله وضعیت خوبی ندارد و شاهدش اینکه ۲۲۰ شهر کشور زورخانه ندارند.
این مقام مسئول معتقد است که شهرداریها باید تدبیری اتخاذ کنند تا زورخانههای قدیمی به آثار ملی تبدیل شود. ثبت ملی این زورخانهها مانع تغییر کاربری آنها میشود و باید با این کار این رشته ملی و آیینی را احیا کرد.
باد خنک پاییز وزیدن میگیرد و صدایی از شیشههای نیمشکسته زورخانه بلند میکند جوری که آدم خیال میکند الان است که همان تکههای مانده نیز فرو ریزند و سیمای ساختمان متروکه را متروکهتر کنند. حالا گود خالی زورخانه هنر، سالهاست دارد خاک میخورد و نه نشانی از ورزشکارانی است که خم میشوند و گود را میبوسند و نه اثری از مرشد پیر که صدایش در فضا میپیچد و آهنگ پهلوانی سر میدهد.
وضعیت سفید در ایران
برف پاییزی از اوایل این هفته بخشهای زیادی از ایران را در استانهای کردستان، آذربایجان غربی و شرقی، اردبیل، زنجان، گیلان، مازندران، گلستان، قزوین، البرز، تهران، خراسان شمالی و رضوی و مناطق شمالی استان سمنان، جنوب خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد، شمال بوشهر و غرب فارس فراگرفت و پیشبینیهای هواشناسی از تداوم بارشها در روزهای آینده و کاهش دما و یخبندان در این مناطق خبر میدهد. مدیرکل پیشبینی و هشدار سازمان هواشناسی از نفوذ سامانه بارشی جدید از جنوب غرب کشور در روز دوشنبه خبر داد و گفت: این هفته بارندگی پراکنده در اغلب استانها رخ خواهد داد و برای کلانشهر تهران نیز به دلیل بارش خفیف باران و وزش باد هفتهای بدون آلودگی هوا پیشبینی میشود.
عکس: محمد آل رسول / ایسنا
صفحه 16 را بخوانید
عکس: محمد آل رسول / ایسنا
صفحه 16 را بخوانید
در جلسه غیرعلنی دولت و مجلس معین شد
تقدم ارائه بودجه 1402 بر برنامه هفتم
گروه سیاسی/ سومین جلسه مشترک دولت سیزدهم و مجلس یازدهم، روز گذشته به میزبانی بهارستان و به صورت غیرعلنی برگزار شد. محتوای گزارشهای منتشر شده از این نشست حاکی از گسترش همکاریها، افزایش تفاهمها و در نهایت تفاهم برای حل چالشهای پیشرو است. از جمله نشانههای این ادعا، این واقعیت است که در این جلسه، سرانجام تکلیف تقدم داشتن لایحه بودجه یا لایحه برنامه هفتم مشخص شد و تصمیم بر آن شد که ابتدا لایحه بودجه سال 1402 از سوی دولت به مجلس ارائه شده و در فرصت مقتضی و پس از کار کارشناسی کافی، لایحه برنامه هفتم توسعه نیز به بهارستان تقدیم شود. البته اعضای دو قوه، بویژه رئیس جمهور بر این مسأله تأکید داشتند که در بررسی لایحه بودجه، باید سیاستهای کلی برنامه هفتم، ابلاغی از سوی رهبرانقلاب مبنای بررسی سند مالی سال آینده کشور قرار بگیرد.
7 نفر از دولت، 7 نفر از مجلس
در جلسه روز گذشته، علاوه بر رئیس جمهور و رئیس مجلس، اعضای دیگر دو قوه نیز دیدگاههای خود را مطرح کردند. وزرای اطلاعات، صمت، بهداشت و اقتصاد، رئیس سازمان برنامه و معاون اجرایی رئیس جمهور از سوی دولت و 6 نفر عضو خانه ملت به نمایندگی از مجلس، نقطه نظرات خود را درباره مسائل مختلف کشور ایراد کردند. براساس این تنوع، تقریباً موضوعی از مسائل دارای اولویت کشور نماند که روز گذشته در جلسه مشترک اعضای دولت قوه مجریه و مقننه، به میان کشیده نشده و درباره آن بحث نشده باشد. چالشهایی چون کمبود دارو تا نقدینگی و تورم و البته اغتشاشات اخیر مهمترین مباحث مطروحه و در نهایت ترسیم چشمانداز اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی پیش روی کشور، مهمترین یافتههای این نشست مشترک بود.
محورهای سخنان رئیس جمهور
سیدنظامالدین موسوی، عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی در گزارشی از این نشست، به محتوای سخنان رئیس جمهور اشاره کرد که خدمتگزاری مشترک مجلس و دولت، بیان دیدگاه درباره لایحه بودجه ۱۴۰۲ به همراه بازخوانی مسائل مربوط به لایحه بودجه سال گذشته، تمرکززدایی و عدالتمحوری در استانها و توجه به سیاستهای حوزه ابلاغیه رهبری در برنامه هفتم از جمله محورهای مورد بحث و تأکید آیتالله رئیسی بود.
با این همه، اظهارات نقدعلی، نماینده خمینیشهر زوایای دیگری از سخنان رئیس جمهور در این نشست را روشن کرد، زوایایی که نشان میدهد در این جلسه، دیدگاههای اصلاحی آیتالله رئیسی، هم درباره رابطه دولت و مجلس و هم تدوین و تصویب بودجه سال آینده مطرح شده است. به گزارش این نماینده، توجه ویژه به فرهنگ، دین و آموزش، عدالت در پرداختها، رفع تبعیض و تحقق عدالت به عنوان سند بالادستی در برنامه هفتم، از محورهای مهم سخنان رئیس جمهور بود.
وی اشاره کرد که رئیس جمهور بر لزوم تشکیل صندوق عدالت و پیشرفت به عنوان محور ایجاد گشایش در استانها تأکید داشت؛ صندوقی که در نهایت تشکیل آن در بودجه ۱۴۰۱ در مجلس به تصویب نرسید. نقدعلی با اشاره به اینکه آیتالله رئیسی بر بکارگیری نیروهای پاکدست و تحمل نکردن افراد خاطی در دولت تأکید دارد، اضافه کرد: رئیس جمهور خواستار انصاف نمایندگان در قضاوتها نسبت به عملکرد وزرا و مدیران استان شد و در عین حال تذکر و مشورت نمایندگان را فرصتی مغتنم دانست.وی پیگیری مصوبات سفرهای استانی را از دیگر تأکیدات رئیس جمهور برشمرد و افزود: آیتالله رئیسی معتقد بود، برخی تصمیمات غلط در کمیسیونها و یا صحن علنی مجلس در کوتاه مدت و یا بلندمدت امکان دارد برای نظام هزینههای غیرقابل تحمل داشته باشد. به گفته این عضو کمیسیون کشاورزی، آیتالله رئیسی به مسأله نوع ارتباط نمایندگان و وزرا هم اشاراتی داشت. وی گفت: رئیس جمهور معتقد بودند که مشورت با نمایندگان برای انتصابات و معرفی گزینهها راه و کانالی برای شناسایی استعدادهای خوب است اما بعد از انتخاب مسئولان باید دست آنان برای انتخاب و انتصاب مدیران پاییندستی باز باشد که روالی منطقی و قانونی است. بر این اساس، رئیس جمهور از نمایندگان تقاضا کرد بعد از معرفی گزینهها و مدیران، اصرار بر انتصاب نداشته باشند و اتخاذ تصمیم نهایی را بر عهده مسئول مربوطه بگذارند.
مسائل بررسی شده چه بود؟
همچنین سیدنظامالدین موسوی، سخنگوی هیأت رئیسه مجلس در بخش دیگری از گزارش خود، اشاره کرد که در این نشست، مسائل متنوعی از پیگیری سفرهای استانی و مصوبات آن، تا عدالت در پرداختها در بودجه سال 1402 مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. وی خاطرنشان کرد: مجلس و دولت تأکید دارند که برنامه هفتم توسعه باید با نگاه مسألهمحوری تدوین شده تا به صورت ۱۰۰ درصد تحقق یابد و در بدبینانهترین حالت حداقل ۸۰ درصد محقق شود.
موسوی در همین رابطه اضافه کرد که براساس اعلام رئیس سازمان برنامه و بودجه، بعد از تدوین و ارائه لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ بلافاصله برنامه هفتم تدوین و به مجلس میآید و قطعاً هر دو مسألهمحور خواهد بود.
وی همچنین با بیان اینکه در این نشست گزارش خوبی پیرامون سفرهای استانی ارائه و شاخصهای اقتصادی در حوزه بازرگانی و خدماتی نیز ارائه شد، اظهارکرد: علاوه بر رؤسای کمیسیونهای فرهنگی و برنامه و بودجه، ۶ نفر از نمایندگان دیدگاههای خود را مطرح کردند که بخش عمده آنها به مسائل مربوط به حوزه معیشت و اقتصاد مردم بازمیگشت. همچنین پیگیری مصوبات سفرهای استانی، توجه به تنشهای جاری از جمله تنش آب، مبارزه با فساد و تأکید بر بهرهگیری از مدیران متعهد از دیگر مطالب مطرح شده از سوی نمایندگان بود.
سخنگوی هیأت رئیسه مجلس گفت که درباره اعتراضات و اغتشاشها هم دولت و هم مجلس تأکید داشتند که بهترین راه مقابله با این اغتشاشها و رسیدن به ثبات، توجه به مطالبات واقعی مردم است که عمده آن به حوزه معیشت و اقتصاد بازمیگردد.
به گفته وی، در این نشست تأکید شد که علیرغم تحریمها و سنگاندازیهای متعدد دشمنان در یک سال گذشته روند شاخصها رو به رشد بوده و برآورد بر این است تا سال آینده شاخصهای پولی اقتصادی رو به بهبود برود و وضعیت خنثی کردن تحریمها بهبود پیدا کند.
تأکید بر تمرکززدایی و عدالتمحوری
سخنگوی هیأت رئیسه مجلس اضافه کرد: مجلس شورای اسلامی و دولت تأکید دارند که لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ باید به نحوی تنظیم و تصویب شود که در آن نوعی تمرکززدایی صورت گرفته و شاهد تحقق عدالت در سطح استانها باشیم.وی اضافه کرد: عدالت در پرداختها دغدغه مشترک مجلس شورای اسلامی و دولت بویژه رئیس جمهور است که در بودجه سال ۱۴۰۲ مدنظر قرار خواهد گرفت. موسوی درباره زمان ارائه لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ به مجلس شورای اسلامی هم گفت که طبق قانون تا ۱۵ آذرماه باید لایحه بودجه به مجلس ارائه شود و پیشبینی میشود در همین حدود لایحه بودجه به مجلس ارائه شود.
تأکید قالیباف بر تعامل بیشتر دو قوه
سخنگوی هیأت رئیسه مجلس درباره محور اظهارات رئیس مجلس دراین جلسه نیز اشاره کرد که محمدباقر قالیباف علاوه بر تأکید بر ضرورت تعامل و همکاری بیشتر بین مجلس و دولت برای حل مشکلات مردم، اضافه کرد که بخش عمدهای از مسائل از طریق ارتقای کارآمدی و بالابردن سطح همکاری بین مجلس و دولت قابل حل است.به گفته موسوی، تأکید بر ضرورت توجه مسأله محور به مسائل و همچنین مسأله محوری در برنامه هفتم و لایحه بودجه ۱۴۰۲ در صحبتهای رئیس مجلس شورای اسلامی بود.
خبر خوش برای کارمندان
حجتالاسلام علیرضا سلیمی دیگر عضو هیأت رئیسه مجلس، با اشاره به اظهارات رئیس سازمان برنامه و بودجه، از قول سیدمسعود میرکاظمی اعلام کرد که ۸۰ درصد درآمدهای دولت در سال ۱۴۰۱ محقق شده است. وی همچنین گفت که براساس گزارش میرکاظمی، صادرات بخش صنعت ۲۰ درصد در سال ۱۴۰۱ افزایش یافته و صادرات ایران به عمان ۱۰۰ درصد رشد کرده است، ضمن اینکه حقوق کارمندان در سال ۱۴۰۲ نیز حدود ۲۰ درصد افزایش خواهد یافت.
مخبر: تعیین مشترک اولویتها
معاون اول رئیس جمهور در حاشیه این نشست، به بهترین صورت برآیند یا حاصل این جلسه را بیان کرد؛ تعیین مشترک اولویتها از سوی دولت و مجلس. محمد مخبر در گفتوگو با خانه ملت، در پاسخ به اینکه این نشستهای مشترک چه تأثیری در حل مشکلات مردم دارد، گفت: این نشستها بسیار مؤثر است. اهداف یکسان است و همه به دنبال حل مشکلات مردم و مسائل کشور هستند اما برای اینکه این اقدامات به نتایج خوبی برسد، نیاز است مجلس و دولت در اولویتها به توافق برسند. وی اظهارکرد: حسن این جلسات این است که اولویتها به صورت مشترک تعیین میشود و این موضوع از یکسو در نتیجه اقدامات مهم است و از سوی دیگر در حل مسائل مردم و کشور مؤثر است، به نظرم جلسات بسیار خوبی است.
اقتصاد و معیشت محور برنامه هفتم
مسعود میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه و بودجه مجلس نیز در حاشیه این نشست، با بیان اینکه جلسات دولت و مجلس معمولاً همفکری، همیاری و مشورت برای پیشبرد بهتر کارها است، به ویژگیهای برنامه هفتم اشاره کرد و گفت: برنامه هفتم مسألهمحور است و اقتصاد و معیشت مردم، محور آن است، البته این موضوع به این معنا نیست که سایر موضوعات مطرح نمیشود اما اولویت اصلی اقتصاد و معیشت است. وی با بیان اینکه در حال پیگیری چند موضوع کلیدی در برنامه هفتم هستیم که بتوانیم به نتیجه برسانیم، اظهارکرد: به طور مثال رشد اقتصادی برای ما مهم است، موضوع انرژی یکی از محورهای اصلی است و مباحثی مانند معدن و مسکن نیز مسائل کلیدی است، با برخی چالشها نیز مانند تنش آبی روبهرو هستیم که باید در برنامه دیده شود.
7 نفر از دولت، 7 نفر از مجلس
در جلسه روز گذشته، علاوه بر رئیس جمهور و رئیس مجلس، اعضای دیگر دو قوه نیز دیدگاههای خود را مطرح کردند. وزرای اطلاعات، صمت، بهداشت و اقتصاد، رئیس سازمان برنامه و معاون اجرایی رئیس جمهور از سوی دولت و 6 نفر عضو خانه ملت به نمایندگی از مجلس، نقطه نظرات خود را درباره مسائل مختلف کشور ایراد کردند. براساس این تنوع، تقریباً موضوعی از مسائل دارای اولویت کشور نماند که روز گذشته در جلسه مشترک اعضای دولت قوه مجریه و مقننه، به میان کشیده نشده و درباره آن بحث نشده باشد. چالشهایی چون کمبود دارو تا نقدینگی و تورم و البته اغتشاشات اخیر مهمترین مباحث مطروحه و در نهایت ترسیم چشمانداز اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی پیش روی کشور، مهمترین یافتههای این نشست مشترک بود.
محورهای سخنان رئیس جمهور
سیدنظامالدین موسوی، عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی در گزارشی از این نشست، به محتوای سخنان رئیس جمهور اشاره کرد که خدمتگزاری مشترک مجلس و دولت، بیان دیدگاه درباره لایحه بودجه ۱۴۰۲ به همراه بازخوانی مسائل مربوط به لایحه بودجه سال گذشته، تمرکززدایی و عدالتمحوری در استانها و توجه به سیاستهای حوزه ابلاغیه رهبری در برنامه هفتم از جمله محورهای مورد بحث و تأکید آیتالله رئیسی بود.
با این همه، اظهارات نقدعلی، نماینده خمینیشهر زوایای دیگری از سخنان رئیس جمهور در این نشست را روشن کرد، زوایایی که نشان میدهد در این جلسه، دیدگاههای اصلاحی آیتالله رئیسی، هم درباره رابطه دولت و مجلس و هم تدوین و تصویب بودجه سال آینده مطرح شده است. به گزارش این نماینده، توجه ویژه به فرهنگ، دین و آموزش، عدالت در پرداختها، رفع تبعیض و تحقق عدالت به عنوان سند بالادستی در برنامه هفتم، از محورهای مهم سخنان رئیس جمهور بود.
وی اشاره کرد که رئیس جمهور بر لزوم تشکیل صندوق عدالت و پیشرفت به عنوان محور ایجاد گشایش در استانها تأکید داشت؛ صندوقی که در نهایت تشکیل آن در بودجه ۱۴۰۱ در مجلس به تصویب نرسید. نقدعلی با اشاره به اینکه آیتالله رئیسی بر بکارگیری نیروهای پاکدست و تحمل نکردن افراد خاطی در دولت تأکید دارد، اضافه کرد: رئیس جمهور خواستار انصاف نمایندگان در قضاوتها نسبت به عملکرد وزرا و مدیران استان شد و در عین حال تذکر و مشورت نمایندگان را فرصتی مغتنم دانست.وی پیگیری مصوبات سفرهای استانی را از دیگر تأکیدات رئیس جمهور برشمرد و افزود: آیتالله رئیسی معتقد بود، برخی تصمیمات غلط در کمیسیونها و یا صحن علنی مجلس در کوتاه مدت و یا بلندمدت امکان دارد برای نظام هزینههای غیرقابل تحمل داشته باشد. به گفته این عضو کمیسیون کشاورزی، آیتالله رئیسی به مسأله نوع ارتباط نمایندگان و وزرا هم اشاراتی داشت. وی گفت: رئیس جمهور معتقد بودند که مشورت با نمایندگان برای انتصابات و معرفی گزینهها راه و کانالی برای شناسایی استعدادهای خوب است اما بعد از انتخاب مسئولان باید دست آنان برای انتخاب و انتصاب مدیران پاییندستی باز باشد که روالی منطقی و قانونی است. بر این اساس، رئیس جمهور از نمایندگان تقاضا کرد بعد از معرفی گزینهها و مدیران، اصرار بر انتصاب نداشته باشند و اتخاذ تصمیم نهایی را بر عهده مسئول مربوطه بگذارند.
مسائل بررسی شده چه بود؟
همچنین سیدنظامالدین موسوی، سخنگوی هیأت رئیسه مجلس در بخش دیگری از گزارش خود، اشاره کرد که در این نشست، مسائل متنوعی از پیگیری سفرهای استانی و مصوبات آن، تا عدالت در پرداختها در بودجه سال 1402 مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. وی خاطرنشان کرد: مجلس و دولت تأکید دارند که برنامه هفتم توسعه باید با نگاه مسألهمحوری تدوین شده تا به صورت ۱۰۰ درصد تحقق یابد و در بدبینانهترین حالت حداقل ۸۰ درصد محقق شود.
موسوی در همین رابطه اضافه کرد که براساس اعلام رئیس سازمان برنامه و بودجه، بعد از تدوین و ارائه لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ بلافاصله برنامه هفتم تدوین و به مجلس میآید و قطعاً هر دو مسألهمحور خواهد بود.
وی همچنین با بیان اینکه در این نشست گزارش خوبی پیرامون سفرهای استانی ارائه و شاخصهای اقتصادی در حوزه بازرگانی و خدماتی نیز ارائه شد، اظهارکرد: علاوه بر رؤسای کمیسیونهای فرهنگی و برنامه و بودجه، ۶ نفر از نمایندگان دیدگاههای خود را مطرح کردند که بخش عمده آنها به مسائل مربوط به حوزه معیشت و اقتصاد مردم بازمیگشت. همچنین پیگیری مصوبات سفرهای استانی، توجه به تنشهای جاری از جمله تنش آب، مبارزه با فساد و تأکید بر بهرهگیری از مدیران متعهد از دیگر مطالب مطرح شده از سوی نمایندگان بود.
سخنگوی هیأت رئیسه مجلس گفت که درباره اعتراضات و اغتشاشها هم دولت و هم مجلس تأکید داشتند که بهترین راه مقابله با این اغتشاشها و رسیدن به ثبات، توجه به مطالبات واقعی مردم است که عمده آن به حوزه معیشت و اقتصاد بازمیگردد.
به گفته وی، در این نشست تأکید شد که علیرغم تحریمها و سنگاندازیهای متعدد دشمنان در یک سال گذشته روند شاخصها رو به رشد بوده و برآورد بر این است تا سال آینده شاخصهای پولی اقتصادی رو به بهبود برود و وضعیت خنثی کردن تحریمها بهبود پیدا کند.
تأکید بر تمرکززدایی و عدالتمحوری
سخنگوی هیأت رئیسه مجلس اضافه کرد: مجلس شورای اسلامی و دولت تأکید دارند که لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ باید به نحوی تنظیم و تصویب شود که در آن نوعی تمرکززدایی صورت گرفته و شاهد تحقق عدالت در سطح استانها باشیم.وی اضافه کرد: عدالت در پرداختها دغدغه مشترک مجلس شورای اسلامی و دولت بویژه رئیس جمهور است که در بودجه سال ۱۴۰۲ مدنظر قرار خواهد گرفت. موسوی درباره زمان ارائه لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ به مجلس شورای اسلامی هم گفت که طبق قانون تا ۱۵ آذرماه باید لایحه بودجه به مجلس ارائه شود و پیشبینی میشود در همین حدود لایحه بودجه به مجلس ارائه شود.
تأکید قالیباف بر تعامل بیشتر دو قوه
سخنگوی هیأت رئیسه مجلس درباره محور اظهارات رئیس مجلس دراین جلسه نیز اشاره کرد که محمدباقر قالیباف علاوه بر تأکید بر ضرورت تعامل و همکاری بیشتر بین مجلس و دولت برای حل مشکلات مردم، اضافه کرد که بخش عمدهای از مسائل از طریق ارتقای کارآمدی و بالابردن سطح همکاری بین مجلس و دولت قابل حل است.به گفته موسوی، تأکید بر ضرورت توجه مسأله محور به مسائل و همچنین مسأله محوری در برنامه هفتم و لایحه بودجه ۱۴۰۲ در صحبتهای رئیس مجلس شورای اسلامی بود.
خبر خوش برای کارمندان
حجتالاسلام علیرضا سلیمی دیگر عضو هیأت رئیسه مجلس، با اشاره به اظهارات رئیس سازمان برنامه و بودجه، از قول سیدمسعود میرکاظمی اعلام کرد که ۸۰ درصد درآمدهای دولت در سال ۱۴۰۱ محقق شده است. وی همچنین گفت که براساس گزارش میرکاظمی، صادرات بخش صنعت ۲۰ درصد در سال ۱۴۰۱ افزایش یافته و صادرات ایران به عمان ۱۰۰ درصد رشد کرده است، ضمن اینکه حقوق کارمندان در سال ۱۴۰۲ نیز حدود ۲۰ درصد افزایش خواهد یافت.
مخبر: تعیین مشترک اولویتها
معاون اول رئیس جمهور در حاشیه این نشست، به بهترین صورت برآیند یا حاصل این جلسه را بیان کرد؛ تعیین مشترک اولویتها از سوی دولت و مجلس. محمد مخبر در گفتوگو با خانه ملت، در پاسخ به اینکه این نشستهای مشترک چه تأثیری در حل مشکلات مردم دارد، گفت: این نشستها بسیار مؤثر است. اهداف یکسان است و همه به دنبال حل مشکلات مردم و مسائل کشور هستند اما برای اینکه این اقدامات به نتایج خوبی برسد، نیاز است مجلس و دولت در اولویتها به توافق برسند. وی اظهارکرد: حسن این جلسات این است که اولویتها به صورت مشترک تعیین میشود و این موضوع از یکسو در نتیجه اقدامات مهم است و از سوی دیگر در حل مسائل مردم و کشور مؤثر است، به نظرم جلسات بسیار خوبی است.
اقتصاد و معیشت محور برنامه هفتم
مسعود میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه و بودجه مجلس نیز در حاشیه این نشست، با بیان اینکه جلسات دولت و مجلس معمولاً همفکری، همیاری و مشورت برای پیشبرد بهتر کارها است، به ویژگیهای برنامه هفتم اشاره کرد و گفت: برنامه هفتم مسألهمحور است و اقتصاد و معیشت مردم، محور آن است، البته این موضوع به این معنا نیست که سایر موضوعات مطرح نمیشود اما اولویت اصلی اقتصاد و معیشت است. وی با بیان اینکه در حال پیگیری چند موضوع کلیدی در برنامه هفتم هستیم که بتوانیم به نتیجه برسانیم، اظهارکرد: به طور مثال رشد اقتصادی برای ما مهم است، موضوع انرژی یکی از محورهای اصلی است و مباحثی مانند معدن و مسکن نیز مسائل کلیدی است، با برخی چالشها نیز مانند تنش آبی روبهرو هستیم که باید در برنامه دیده شود.
انتخاب نشریه
جستجو بر اساس تاریخ
اخبار این صفحه
-
خود را برای ساختن آینده ایران آماده کنید
-
ارکستر ملی ایران روی صحنه رفت
-
ایرانیها درآبان بیشتر کارت کشیدند
-
پازل عملیات روانی در پساآشوب!
-
بازی منطقه ای برای دورزدن امریکا
-
ثبت سیگنالهای کاهشی تورم اجارهبها
-
کاهش ابتلا به آنفلوانزا به 10 درصد
-
گود خالی، حسرت پهلوانان
-
وضعیت سفید در ایران
-
تقدم ارائه بودجه 1402 بر برنامه هفتم
اخبارایران آنلاین